گاهی ریزش مو فقط برای سر اتفاق میافتد و گاهی هم شامل کل موهای بدن میشود. علت ریزش مو هم میتواند ارثی باشد و هم ممکن است به دلیل تغییر هورمون، بیماری، مصرف دارو یا شرایط خاص پزشکی اتفاق بیفتد. ریزش مو ممکن است برای هر کسی اتفاق بیفتد ولی معمولاً در مردان رایجتر است.
اگر ریزش مو بیش از حد ادامه پیدا کند موجب کچل شدن فرد میشود. یکی از رایجترین علت ریزش مو و کچلی در نتیجه کهولت سن است که در آن افراد بهدلایل ارثی بعد از مدتی موهای سرشان را از دست میدهند.
بعضی از افراد ترجیح میدهند این دوره ریزش را طی کنند و آن را از کسی مخفی نمیکنند ولی برخی دیگر، مرتب آن را با کلاه، روسری، مدلموهای خاص یا مواد آرایشی پنهان میکنند. بعضی از افراد هم به محض مشاهده این اتفاق راهحلهای پیشگیرانه اتخاذ میکنند تا موهایشان بیش از آن نریزد و موهای ریختهشده دوباره رشد کنند.
قبل از اینکه به درمان ریزش مو بپردازید با پزشکتان صحبت کنید تا ببینید علت ریزش مو چه بوده و چه گزینههای درمانی برای برطرف کردن آن میتوانید استفاده کنید.
انواع ریزش موی سر
برای ریزش موی سر ۴ نوع دسته بندی اصلی داریم که در ادامه به آن می پردازیم:
طاسی با الگوی مردانه

در ریزش مو با الگوی مردانه که رایج ترین مدل ریزش است، فرد دچار کم پشت شدن و ریزش در ناحیه میانی سر از پیشانی تا پشت سر می شود.
این الگوی ریزش مو در نژادهای مختلف فراوانی یکسانی دارد و عامل اصلی آن ژنتیک است. ولی می توان با استفاده از درمان های دارویی از پیشرفت آن جلوگیری کرد.
نام علمی این الگوی ریزش مو و کچل شدن در آقایان آلوپسی آندروژنتیک، یک ویژگی ارثی است که از پدر و مادر به فرزند منتقل می شود.
این موضوع بیش از نیمی از آقایان بالای پنجاه سال را تحت تاثیر خود قرار می دهد. آلوپسی آندروژنیک در صورت تشخیص به موقع با درمان های دارویی قابل کنترل است.
در موارد نادری این بیماری در زنان نیز دیده می شود.
طاسی با الگوی زنانه
دومین مدل رایج طاسی، ریزش مو با الگوی زنانه است.
در این مدل از طاسی که عموما در خانم ها رخ می دهد، تار های مو شروع به نازک شدن می کنند. این بیماری نیز در صورت تشخیص به موقع، می تواند کنترل شود و حتی روند آن معکوس شود.

ریزش موی نامرتب یا طاسی منطقهای
این نوع از ریزش که عموما به علت حساسیت های شیمیایی و یا بر اثر استرس به وجود می آید.
ریزش موی سکه ای یکی از زیر مجموعه های این دسته است که برای آقایان با فشار کاری بالا و استرس بیشتر رخ می دهد.
این نوع از ریختن مو محدود به سر نیست و می تواند در ریش ها و دیگر نواحی بدن نیز اتفاق بیفتد.

ریزش موی کششی
این مدل از ریزش مو معمولا به علت بستن طولانی مدت مو و یا بر اثر وزن زیاد موها و یا استفاده از یک فرق به طور مداوم پیش می آید.
این پدیده هم در صورت تشخیص به موقع توسط پزشک، با اصلاح رفتار با مو و درمان های دارویی قابل درمان است.

علائم ریزش مو چه هستند؟
ریزش مو بسته به علتی که دارد، میتواند به روشهای مختلفی اتفاق بیفتد. گاهی طاسی بهصورت ناگهانی و گاهی با ریزش تدریجی موها رخ میدهد؛ گاهی فرد فقط موهای سرش را از دست میدهد و گاهی این عارضه برای کل موهای بدن او اتفاق می افتد.
بعضی از انواع ریختن مو موقتی هستند و برخی دائمی هستند. در زیر به نشانههای ریزش مو اشاره میکنیم
کمشدن تدریجی تراکم مو سر
این مدل رایجترین نوع ریزش موهاست که هم برای زنان و هم برای مردان (در هر سنی که باشند) اتفاق میافتد. در مردان موها معمولاً از قسمت پیشانی شروع به ریختن میکنند و خط پیشانیشان را به شکل حرف M انگلیسی درمیآورند.
در زنان معمولاً خط پیشانیشان تغییری نمیکند ولی در وسط موی سرشان فاصله میافتد.
کچلیهای پراکنده و دایرهای شکل روی سر
بعضی از افراد در قسمتهایی از سرشان نقاط دایرهای شکلی را مشاهده میکنند که به اندازه سکه بوده و همه تارهای موی درون آن ناحیه ریخته است.
این نوع از کچلی معمولاً برای موی سر اتفاق میافتد اما گاهی در ریش یا ابروی افراد هم دیده میشود. در بعضی موارد، فرد قبل از ریزش آن قسمت از مو احساس خارش یا درد میکند.
ریزش تمام موهای بدن
بعضی از بیماریها یا فرایندهای درمانی (مثل شیمیدرمانی برای سرطان) باعث ریزش تمام موهای بدن میشوند. در این شرایط موها معمولاً دوباره از نو رشد میکنند.

ریزش موی منطقه ای پیشرونده
این حالت معمولاً یکی از علائم کچلی قارچی به حساب میآید و ممکن است با قرمزی، تورم، شکنندگی موها و گاهی خونریزی در آن ناحیه همراه باشد.
علت ناگهانی ریزش مو
گاهی موی بعضی از افراد به دلیل نوعی شوک احساسی یا فیزیکی بهصورت ناگهانی ریزش پیدا میکند. در چنین شرایطی، هنگام شانه کردن، شستن موها یا حتی پس از دست کشیدن داخل سر، موها دستهدسته از کف سر جدا میشوند و میریزند.
این نوع ریختن موها، معمولاً رفته رفته از تراکم مو کم میکند ولی باعث ایجاد کچلیهای منطقهای نمیشود.
علت ریزش مو چیست؟
همه ما به طور متوسط روزانه صدتا از تارهای مویمان را از دست میدهیم. این ریزش چندان چشمگیر نیست و باعث کمپشت شدن موها نمیشود زیرا همین میزان تار مو بهطور همزمان در حال رشد هستند و بعد از مدتی جایگزین موهای از دست رفته میشوند.
کچلی زمانی اتفاق میافتد که فرایند رویش دچار تداخل شده یا میزان ریزش و رویش مو او همخوانی نداشته باشد؛ یا اینکه براثر حادثهای، قسمتی از کف سر زخم شده باشد و بافت همبند زخم به فولیکول مو آسیب زده باشد.
علت ریزش مو معمولاً مختلف است و میتواند باعث درد ریشه مو نیز شود. ریزش مو معمولاً به یک یا چند مورد از عوامل زیر مربوط میشود:
ژنتیک از جمله علت ریزش مو
رایجترین نوع ریزش مو، ریزش موی ارثی است که به آن (بسته به اینکه فرد مبتلا خانم باشد یا آقا) کچلی زنانه یا کچلی مردانه هم گفته میشود. این نوه کچلی معمولاً بهمرور و با الگوهای از پیشتعیین شده اتفاق میافتد که در خانمها بهصورت کمپشت شدن موها و در آقایان با عقب رفت خط پیشانی مشاهده میشود.
شرایط پزشکی خاص یا تغییرات هورمونی
شرایط پزشکی زیادی هستند که باعث ریزش موقت یا دائمی مو میشوند؛ از جمله آنها میتوان به تغییرات هورمونی در زمان بارداری، زایمان، یائسگی و مشکلات تیروئیدی اشاره کرد.
دارو یا مکملهای دارویی
ریختن و نازک شدن مو میتواند از عوارض جانبی بعضی داروها (از حمله داروهای مربوط به سرطان، آرتروز، افسردگی، بیماریهای قلبی، نقرس و فشار خون بالا) هم باشد.
مدل موهای خاص
علت ریزش مو میتواند بستگی به مدل مو داشته باشد. بعضی از آرایشهای مو یا مدلموهای فانتزی که باعث کشیدن بیش از حد موهای سر میشوند (مثل بافتهای آفریقایی)، نوعی ریزش مو به نام ریزش موی کششی برای فرد ایجاد میکنند.
گاهی استفاده از روغن داغ برای ماساژ سر هم به فولیکولهای مو آسیب می زند و باعث تورم پوست سر و ریزش موی فرد میشود. اگر در این شرایط کف سر زخم شود، ممکن است جلوی ترمیم فولیکول مو را بگیرد و ریزش مو دائمی شود.
شوک و استرس
بعضی از افراد تا چند ماه بعد از شوکهای فیزیکی یا احساسی دچار ریزش مو میشوند که این نوع ریزش مو موقتی است.

عوامل تشدید ریزش مو
عواملی هستند که احتمال ریزش مو را در افراد بیشتر میکنند. در زیر به چند مورد از آنها اشاره کردهایم.
- سابقه کچلی در خانواده پدری یا مادری
- کاهش بیشاز حد وزن
- بعضی از شرایط خاص پزشکی مثل دیابت و لوپوس
- استرس
چگونه از ریزش مو جلوگیری کنم؟
بیشتر کچلیها به دلیل عوامل ژنتیکی یا ارثی اتفاق میافتند و خود را بهصورت طاسی مردانه یا طاسی زنانه نشان میدهند. این نوع طاسی قابل جلوگیری نیست.
برای جلوگیری از ریزش مو میتوانید نکات زیر را انجام دهید:
- از مدلموهایی مثل بافت، مدل گوجهای یا دماسبی پرهیز کنید.
- از پیچاندن، کشیدن یا مالیدن موها خودداری کنید.
- هنگام شستشو و شانه کردن موها بهنرمی با آنها رفتار کنید. اگر از شانهای استفاده کنید که فاصله بین دندانههایش زیاد باشد، احتمال کنده شدن و ریختن موهایتان کمتر میشود.
- از وسایل آسیبزننده مثل بابیلیس، اتوی مو، روغن داغ، مواد یا مدلموهای دائمی استفاده نکنید.
- از داروها و مکملهایی که ممکن است باعث ریزش مو شوند پرهیز کنید.
- از موهایتان دربرابر تابش شدید آفتاب و منابع دیگر اشعه ماورای بنفش محافظت کنید.
- سیگار نکشید. برخی از مطالعات نشان دادهاند بین کچلی و مصرف سیگار در مردان ارتباط وجود دارد.
- اگر تحت شیمی درمانی هستید، از پزشکتان درخواست کلاه خنککننده بکنید. این کلاه احتمال از دست دادن موها هنگام شیمی درمانی را کمتر میکند.
درمان ریزش مو
همیشه نمی توان با ریزش موی ناشی از بالا رفتن سن و سال مقابله کرد، اما خوشبختانه روش های مختلفی برای درمان ریزش مو و جلوگیری از آن وجود دارند که به کاهش سرعت روند ریزش مو و حتی رشد مجدد مو ها کمک می کنند.
دکتر نابت تاجمیر ریاحی متخصص پوست و مو