اگر اواسط یا اواخر دوران نوجوانی خود را سپری می کنید، ممکن است متوجه نازک شدن موها در خط پیشانی و فرق سرتان شده باشید. با وجود اینکه طاسی با الگوی مردانه بیشتر در مردانی با سنین ۳۰، ۴۰ سال و بالاتر رایج است؛ اما ممکن است شما در سنین نوجوانی نیز علائم ریزش مو را تجربه کنید!
مواجهه با ریزش مو می تواند تجربه ای آزار دهنده و ترسناک باشد. خوشبختانه ریزش مو قابل درمان است. شما به کمک درمان دارویی و محصولات مراقبت از مو می توانید سرعت روند ریزش موی خود را کاهش داده و موهای زیبای خود را تا سنین ۲۰، ۳۰، ۴۰ و بالاتر نگه دارید. در ادامه درباره ی چگونگی و علت ریزش مو از وسط و همچنین، راه های جلوگیری از ریزش مو در نوجوانان توضیح داده ایم.
علت ریزش مو در نوجوانان پسر
زمانی که بحث ریزش مو می شود، معمولاً فکر ما سراغ مردان سن بالا می رود؛ اما احتمال اینکه پسران نوجوان هم ریزش مو را تجربه کنند، بسیار بالا است. ریزش موی غیرعادی می تواند نشانه ای از یک مشکل زمینه ای باشد. در ادامه به برخی از دلایل ریزش مو در پسران نوجوان اشاره می کنیم:
1_ هورمون DHT
DHT نوعی هورمون آندروژن یا هورمون مردانه است. بدن مردان از آندروژن ها برای تحریک، توسعه، کنترل و نگهداری صفات مردانه (مثل پهن شدن شانه ها، بم شدن صدا، موهای بدن، رشد عضلانی و افزایش قدرت بدنی) استفاده می کند. اما نکته ی مهم اینجاست: با وجود اینکه DHT باعث رشد موی بدن می شود، در برخی موارد این هورمون با اتصال به گیرنده های فولیکول های موی سر، می تواند منجر به ریزش مو در نوجوانان شود.
2_ رژیم غذایی بد
داشتن یک رژیم غذایی ضعیف یکی از دلایل اصلی ریزش مو در نوجوانان است. زیرا زمانی که بدن شما به میزان کافی مواد مغذی دریافت نکند، ریشه های مو هم ضعیف می شوند.
3_ انگل کف سر
انگل کف سر به نوعی عفونت قارچی کف سر گفته شده، که با نام «قارچ کچلی سر» نیز شناخته می شود. این قارچ در صورت عدم درمان منجر به طاسی منطقه ای خواهد شد.
4_ آلوپسی آره آتا
در برخی موارد، نوجوانان ممکن است آلوپسی آره آتا را تجربه کنند. آلوپسی آره آتا یکی از علت های شایع ریزش مو است و معمولاً باعث ایجاد نواحی گرد طاس روی پوست سر می شود. حدود ۲۰% از افراد مبتلا به این بیماری در گروه سنی زیر ۱۶ سال قرار دارند.
مطلب مرتبط: درمان قطعی آلوپسی
5_ تریکوتیلومانیا
تریکوتیلومانیا یا وسواس کندن مو یک بیماری روانی نادر است که در آن فرد بیمار نمی تواند در برابر میل شدید به کندن موهایش مقاومت کند. بیشتر بیماران موهای ناحیه سر را می کنند؛ در نتیجه، مناطق طاسی بیشتر در سر این افراد شکل می گیرد. هر کسی ممکن است به این بیماری مبتلا شود؛ اما بر اساس تحقیقات تریکوتیلومانیا در زنان رایج تر از مردان است.
۶- آلوپسی کششی
آلوپسی یا ریزش موی کششی در افرادی با مدل موهای خاص (مدل موهایی که باعث ایجاد نیروی کشش مداوم روی ریشه ی مو می شوند) اتفاق می افتد. به عنوان مثال، سفت بستن مو به صورت دم اسبی یک نمونه از مدل موهایی است که باعث آسیب به ریشه می شود.
7_ آلوپسی آندروژنتیک
آلوپسی آندروژنیک یا طاسی با الگوی مردانه از مشکلاتی است که منجر به ریزش موی دائمی و تدریجی می شود. شروع این بیماری در برخی از افراد ممکن است از همان سنین نوجوانی باشد. البته، آلوپسی آندروژنیک در این گروه سنی آنقدرها هم رایج نبوده و تنها ۱۶% پسران ۱۵ الی ۱۷ سال به آن مبتلا می شوند.
8_ برخی از داروهایی که باعث ریزش مو می شوند
مصرف بعضی از داروها می تواند باعث ریزش مو شود. برای مثال، داروهای ضد سرطان، مشتقات ویتامین A، داروهای ضد چربی خون، داروهای ضد صرع و … به علت وجود مقادیر آمفتامین (که محرک ریزش مو در نوجوانان محسوب می شود) ممکن است سبب ریزش مو در نوجوانی شود. با این وجود، بیماری های مربوطه در این گروه سنی رایج نمی باشند.
9_ برخی از بیماری ها
دیابت، تیروئید، لوپوس و … بیماری هایی هستند که می توانند منجر به ریزش مو شوند. البته این بیماری ها در نوجوانان رایج نمی باشند.
محصولات آرایشی مو:
استفاده از محصولات آرایشی مو به علت وجود مواد شیمیایی مضر می تواند باعث تحریک ریزش مو شود.
10_ استرس در نوجوانی
هرگونه استرس روانی یا جسمی می تواند منجر به ریزش مو شود.
11_ شوره سر
در برخی از موارد شوره ی سر می تواند باعث تشدید ریزش مو شود. همچنین، عفونت های مختلفی که در ناحیه ی شوره دار سر ایجاد می شود از دیگر دلایل تشدید ریزش مو در نوجوانان پسر می باشد.
علت ریزش مو در نوجوانان دختر
چندین علت برای ریزش مو در نوجوانان دختر وجود دارد، مثل:
عدم تعادل هورمونی:
طی دوران بلوغ، هورمون ها باعث تغییرات جسمانی شدید می شود. برخی از دختران نوجوان ممکن است ریزش مو را نیز تجربه کنند.
مطلب مرتبط: کمبود پروژسترون و ریزش مو
برخی از داروها:
داروهایی مثل رتینوئیدهای خوراکی برای درمان آکنه و قطع مصرف داروهای خوراکی ضد بارداری می تواند باعث ریزش مو شود.
آراستن بیش از حد مو:
مدل موهایی که فشار بیش از حد به ریشه ی مو وارد می کنند، می توانند منجر به ریزش مو شوند. مواد شیمیایی مثل پارافنیلین دی آمین (PPD) یا آمونیاک موجود در رنگ مو نیز دارای عوارض جانبی مربوط به ریزش مو هستند. این مواد می توانند باعث ایجاد درماتیت آلرژیک در پوست سر شده که منجر به ریزش مو در نوجوانان دختر می شود.
رژیم غذایی بد:
کمبود مواد مغذی به موی شما آسیب می رساند. داشتن یک رژیم غذایی سالم حاوی تمامی مواد معذی مورد نیاز، برای سلامت بدن شما مفید بوده و می تواند از ریزش مو جلوگیری کند.
شرایط محیطی:
آلودگی، قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور آفتاب، عدم آبرسانی به مو در شرایط جوی نامساعد و … می تواند در ریزش موی دختران نوجوان دخیل باشد.
درمان ریزش مو در نوجوانی
به خاطر داشته باشید که هر چه زودتر اقدام به درمان ریزش مو کنید، موهای کمتری از دست می دهید!
درمان دارویی ریزش مو
در حال حاضر، تأثیرگذارترین درمان برای ریزش مو داروها هستند. این داروها با مسدود کردن تولید DHT (هورمونی که باعث طاسی با الگوی مردانه می شود)، یا با تحریک مستقیم رشد مو جلوی ریزش مو را می گیرند. البته، مصرف همه ی داروها برای نوجوانان مناسب نیست. پیش از شروع مصرف هر یک از این داروها حتماً با یک متخصص پوست و مو مشورت کنید.
فیناستراید
فیناستراید دارویی برای درمان طاسی با الگوی مردانه می باشد. این دارو با مهار آنزیم ۵-آلفا-ردوکتاز تبدیل تستوسترون به DHT را کاهش می دهد. با کاهش DHT بدن، اثر منفی این هورمون بر فولیکول های مو (که منجر به ریزش مو می شود) نیز کاهش پیدا می کند.
فیناستراید برای درمان ریزش مو به شکل قرص های ۱ میلی گرمی در دسترس است. تحقیقات نشان داده است که فیناستراید علاوه بر کاهش و حتی توقف کامل ریزش مو، می تواند موهای از دست رفته را نیز تا حدودی برگرداند.
به طور خلاصه، نه تنها فیناستراید در کوتاه مدت تأثیر خود را نشان می دهد، بلکه این دارو در دراز مدت نیز برای پیشگیری از ریزش مو مؤثر است. مانند هر داروی دیگری، فیناستراید دارای برخی از عوارض جانبی می باشد که برخی از مصرف کنندگان ممکن است آنها را تجربه کنند.
برای اطلاعات بیشتر این مقاله را بخوانید: عوارض قرص فیناستراید در مردان چیست؟
ماینوکسیدیل
ماینوکسیدیل یک داروی موضعی برای درمان ریزش مو است و به صورت محلول یا فوم در دسترس می باشد. این دارو به طور مستقیم روی نواحی آسیب دیده (طاسی با الگوی مردانه، طاسی با الگوی زنانه یا طاسی تکه ای) اعمال می شود.
بر خلاف فیناستراید، ماینوکسیدیل باعث کاهش سطح DHT نمی شود. در عوض، این دارو با افزایش جریان خون به پوست سر، فولیکول های موی شما را تحریک می کند تا فاز آناژن (رشد) را آغاز کرده و در این فاز بمانند.
راه های جلوگیری از ریزش مو در نوجوانان
راهکارهای زیر می توانند به پیشگیری از ریزش مو در نوجوانی کمک کنند:
- از یک شامپوی ملایم استفاده کنید. موهای خود را به طور منظم بشویید، تا پوست سر شما پاکیزه بماند. موی سر خود را بلافاصله بعد از حمام شانه نزنید، زیرا موهای خیس شکننده تر هستند.
- از محصولات بهداشتی و مراقبتی مناسب با نوع پوست و موی خود استفاده کنید. اگر اطلاعی در این زمینه ندارید، با یک متخصص پوست و مو مشورت کنید.
- در رژیم غذایی خود از مقادیر بیشتر پروتئین و سبزیجات استفاده کنید.
- به اندازه ی کافی آب بنوشید، هیدراته بمانید و بهداشت فردی را رعایت کنید.
- در انتخاب لباس های ورزشی دقت داشته باشید که لباس شما جلوی تنفس و تعریق بدنتان را نگیرد.
- بلافاصله بعد از ورزش دوش بگیرید، تا عرق روی بدن شما انباشته نشود.
- از استرس بپرهیزید. استرس خود را مدیریت کنید؛ سعی کنید که یک برنامه ی ورزشی مناسب و ۸ ساعت خواب شبانه داشته باشید.
- لیست کاملی از داروهایی که مصرف می کنید را به متخصص پوست و موی خود ارائه دهید، تا در صورتی که مصرف این داروها به ریزش موی شما ارتباطی دارد، پزشک موارد جایگزین را تجویز کند.
- در هنگام شانه زدن، خشک کردن یا آراستن (مدل دادن) مو از وارد کردن فشار زیاد به مو خودداری کنید.
- از مصرف سشوار، اتو مو و رنگ مو خودداری کنید. گرما و مواد شیمیایی می توانند به موی شما آسیب برسانند.
درمان خانگی ریزش مو در نوجوانی
ماسک مو تخم مرغ
تخم مرغ سرشار از گوگرد، فسفر، سلنیوم، ید، روی و پروتئین است که با هم به رشد مو کمک می کند. برای تهیه ماسک تخم مرغ مراحل زیر را انجام دهید:
۱- یک عدد سفیده تخم مرغ را در ظرفی جدا کرده و یک قاشق چایخوری روغن زیتون و عسل به آن اضافه کنید.
۲- هم بزنید تا خمیری به دست بیاید و از ریشه تا نوک آن را بمالید.
۳- بعد از ۲۰ دقیقه با یک شامپوی ملایم آبکشی کنید.
ریشه شیرین بیان
این گیاه از ریزش مو و آسیب بیشتر به موها جلوگیری کرده و به تسکین پوست سر و خلاص شدن از شر پوسته های خشک / شوره سر کمک می کند.
۱- با افزودن یک قاشق غذاخوری ریشه شیرین بیان آسیاب شده و یک چهارم قاشق چایخوری زعفران به یک فنجان شیر خمیر درست کنید.
۲- این مخلوط را روی پوست سر و طول موهای خود بمالید و بگذارید یک شب بماند.
۳- صبح روز بعد، موهای خود را بشویید.
۴- این کار را دو بار در هفته تکرار کنید.
شیر نارگیل
پروتئین و چربی های ضروری موجود در شیر نارگیل باعث رشد مو و جلوگیری از ریزش مو می شود.
۱- یک نارگیل متوسط را رنده کنید و آن را در تابه به مدت پنج دقیقه بجوشانید.
۲- مخلوط را صاف و خنک کنید.
۳- سپس از هر فلفل سیاه له شده و دانه شنبلیله یک قاشق غذاخوری به شیر اضافه کنید.
۴- روی پوست سر و موهای خود بمالید.
۵- بعد از ۲۰ دقیقه با شامپو بشویید.
چای سبز
چای سبز سرشار از آنتی اکسیدان است که به تقویت رشد مو و جلوگیری از ریزش مو کمک می کند.
۱- بسته به طول موهایتان دو سه کیسه چای را در یک یا دو فنجان آب داغ خیس کنید.
۲- وقتی خنک شد، آن را روی پوست سر و موهای خود بریزید، در حالی که به آرامی سر خود را ماساژ دهید.
۳- بعد از یک ساعت با آب خنک بشویید.
برگ چغندر
چغندر سرشار از ویتامین های C و B6، فولات، منگنز، بتائین و پتاسیم است که همگی برای رشد موی سالم ضروری هستند. علاوه بر این، با کمک به تمیز نگه داشتن پوست سر به عنوان یک عامل سم زدایی عمل می کند.
۱- تعداد ۷ یا ۸ برگ چغندر را بجوشانید و همراه با ۵-۶ برگ حنا خرد کنید.
۲- این خمیر را روی پوست سر خود بمالید و بگذارید ۱۵ تا ۲۰ دقیقه بماند و سپس با آب گرم بشویید.
آب پیاز
خواص ضد باکتریایی پیاز به مبارزه با عفونت های پوست سر کمک می کند، در حالی که محتوای گوگرد آن باعث بهبود گردش خون در فولیکول های مو می شود. باعث رشد مو شده و ریزش مو را کنترل می کند.
۱- برای گرفتن آب پیاز، پیاز را چرخ کرده و سپس آب آن را بگیرید.
۲- پنبه را به آب پیاز آغشته کرده و به پوست سر خود بمالید.
۳- بگذارید ۲۰ تا ۳۰ دقیقه بماند و سپس با آب معمولی و شامپوی ملایم بشویید.
۴- این روش را یک بار در هفته دنبال کنید و تفاوت را ببینید.
ماست یونانی و عسل
۱- ۲ قاشق غذاخوری ماست را با ۱ قاشق غذاخوری عسل و لیمو در یک کاسه مخلوط کنید.
۲- با استفاده از برس رنگ، این خمیر را به پوست سر و ریشه ها بمالید.
۳- بگذارید ۳۰ دقیقه روی پوست بماند و سپس با آب سرد بشویید.
۴- این خمیر را هفته ای یکبار بمالید.
درمان و جلوگیری از ریزش مو نوجوانان با ویتامین و مکمل ها
کمبود این ویتامین ها می تواند باعث ریزش مو شود:
- آهن: در زنان پیش از یائسگی، کمبود آهن عامل اصلی ریزش مو است.
- ویتامین D: ویتامین D کم می تواند باعث نازک شدن موهای شما شود.
- روی: بدون روی کافی، موها ممکن است بشکنند یا بریزند.
- سلنیوم: سطوح پایین سلنیوم می تواند باعث ریزش مو شود، اما آرمانی می گوید این یک علت نسبتاً غیر معمول نازک شدن مو است.
در مقاله ای که بهترین قرص برای پرپشت شدن مو و درمان ریزش مو را معرفی کرده ایم که با مصرف این ویتامین ها و مکمل ها می توانید علت ریزش موی خود را از بین ببرید و با رویش مجدد مو این مشکل را حل کنید. اما قبل از این کار حتما باید آزمایش های لازم را تحت نظر پزشک انجام دهید تا از نقش کمبود ویتامین ها در ریزش موهایتان مطمئن شوید.
دکتر نابت تاجمیر ریاحی متخصص پوست و مو در تهران