در حالی که برخی زنان بر این باورند که لک صورت بر زیبایی آن ها افزوده، برخی دیگر تمایل به رفع آن ها دارند. در این مقاله، علاوه بر گزینه های درمانی مختلف رفع کک و مک، تفاوت آن ها با دیگر لکه های پوست صورت و بدن، علت لک صورت نیز بیان شده است.
لک صورت چیست؟
کک و مکها به عنوان اصلیترین نوع لک صورت ، لکه های کوچک قهوه ای یا قرمز بر روی پوست هستند که در اثر قرار گیری در معرض نور خورشید ایجاد شده و ضرری برای فرد به همراه ندارند. اندازه این لکه ها ۱ تا ۲ میلی متر بوده و معمولا بر روی صورت، گردن، بازو ها، کمر و قفسه سینه پدیدار می شوند. در اغلب موارد، کک و مک ها در ماه های زمستان محو می شوند. احتمال پدیدار شدن کک و مک در افراد دارای پوست روشن، مو های قرمز و چشمان سبز نسبت به دیگران بیشتر است.
علت لک صورت
دلایل ابتلا به لک صورت موراد زیادی را در برمیگیرد. در ادامه، به بررسی مهمترین آنها میپردازیم:
۱_ لک صورت بر اثر جای جوش
دلایلی به سادگی عدم درمان آکنه و از بین بردن اسکار جوش میتواند منجر به لک صورت یا کک مک شود. البته دلایل مهمی مانند ژنتیک نیز وجود دارد که در ادامه به بررسی بیشتر این موارد می پردازیم.
– نور خورشید
قرار گیری طولانی مدت در معرض نور خورشید سبب افزایش ملانین (رنگدانه قهوه ای پوست) و ملانوسیت ها (سلول های ملانین) شده و در نتیجه آن لک صورت به وجود می آیند.
– ژنتیک
علت ایجاد لک صورت در برخی افراد می تواند وراثتی باشد. بدن انسان می تواند دو نوع ملانین به نام های یوملانین و فئوملانین تولید کند. نوع ملانینی که بدن تولید می کند به یک ژن کلیدی در بروز کک و مک ها به نام MC1R بستگی دارد. یوملانین از پوست در برابر پرتو های مضر فرا بنفش محافظت کرده و در افراد دارای پوست، مو و چشمان تیره تولید می شود. رنگدانه فئوملانین در افرادی تولید می شود که دارای پوست، مو و چشمانی با رنگ روشن تر هستند.
– ویتامین دی
انواع لکه های پوستی با تصویر
به طور کلی کک و مکها را به عنوان لک صورت میشناسند. با این وجود کک مک اغلب با دیگر لکه های رنگی پوست اشتباه گرفته می شوند. این موارد با لکه های پیری، خال ها و درمان ماه گرفتگی از نظر ظاهر و پایداری تفاوت دارند. در جدول زیر این تفاوت ها بیان شده اند:
کک و مک ها | لکه های پیری یا لکههای ناشی از نور خورشید | خال ها | |
ساختار | لکه های چندگانه، صاف، کوچک و به رنگ قهوه ای روشن | لکه های قهوه ای بزرگ و با حاشیه مشخص | لکه های قهوه ای صاف تا اندکی برآمده |
علت بروز لک | ژنتیک و قرار گیری در معرض نور خورشید | قراری گیری در معرض نور خورشید | رشد دسته ای سلول های پوستی |
اندازه | ۱ تا ۲ میلی متر | کمتر از ۶ میلی متر | ۲ میلی متر یا بیشتر |
گروه سنی | می توانند در کودکان و افراد بالغ پدیدار شوند | در افراد مسن ظاهر می شوند | از هنگام تولد وجود داشته یا در نوجوانی بروز می دهند |
افراد مستعد | افراد دارای پوست روشن | همه افراد با هر نوع رنگ پوستی مستعد ابتلا هستند | همه افراد با هر نوع رنگ پوستی مستعد ابتلا هستند |
تغییرات فصلی | معمولا در زمستان محو می شوند | معمولا به همان اندازه باقی می مانند | امکان دارد پایدار بوده یا رفع شوند |
– کک و مک ها
همان طور که در جدول بالا اشاره شد، کک و مکها لکه های چندگانه، صاف، کوچک و به رنگ قهوه ای روشن هستند. در ادامه تصویر مربوطه را مشاهده خواهید کرد.
– خال ها
خالها نیز نوعی لک صورت محسوب می شوند که به رنگ قهوه ای بوده و سطح آنها صاف تا اندکی برآمده است.
– لکه های پیری یا لکهای ناشی از نور خورشید
این نوع از لک صورت در واقع لکه های قهوه ای بزرگ و با حاشیه مشخص هستند.
درمان لک صورت
کک و مک ها معمولا بی خطر بوده و نیازی به مداخله پزشکی ندارند. با این حال، انواعی از درمان ها برای روشن تر کردن ظاهر آن ها وجود دارد. لک صورت در اثر قرار گیری در معرض نور خورشید به وجود می آیند. متخصصان مراقبت پوست بیان دارند که استفاده متداول از ضد آفتاب در پیشگیری از بروز کک و مک نقشی کلیدی ایفا می کند. افراد مبتلا به کک و مک باید با یک متخصص پوست معتبر مشورت کرده و یکی از روش ها یا درمان های ترکیبی زیر را برای درمان کک و مک ها در نظر بگیرند:
۱- پماد های سفید کننده
می توان از پماد های سفید کننده موضعی یا محو کننده ای استفاده کرد که حاوی موادی همچون کوجیک اسید یا هیدروکوئینون (با غلظت ۲ درصد) می باشند و در درمان لک صورت بسیار موثر هستند. این موارد در استفاده بلند مدت توانایی روشن تر کردن کک و مک ها را دارند.
نکته: از آنجایی که این پماد ها می توانند سبب خشکی یا سوزش شوند، همواره باید قبل از اعمال مستقیم به صورت، بر روی یک ناحیه کوچک امتحان شوند.
۲- رتینوئیدها
رتینوئیدها مشتقات ویتامین A هستند که قدرت روشن کردن رنگ پوست را دارا می باشند. این مواد با جذب نوع B پرتوهای فرابنفش موثر واقع میشوند. عوارض جانبی رتینوئید ها شامل قرمزی، تحریک پذیری و حساسیت می شوند.
۳- کرایوسرجری
کرایوسرجری برای درمان لک صورت موثر است. کرایو سرجری یک فرایند سرپایی است که در آن لکه های صورت به وسیله نیتروژن مایع منجمد می شوند. کرایوسرجری فرایندی ایمن بوده و به ندرت سبب ایجاد جای زخم می شود. با این حال، امکان خونریزی یا کاهش رنگدانه های آن ناحیه وجود دارد.
۴- لیزر برای درمان لک صورت
برای درمان لک صورت میتواند از لیزر نیز استفاده کرد. لیزر درمانی شامل استفاده از نور جهت رفع لک صورت است. این فرایند در رفع کک و مک ها موثر بوده اما می تواند سبب بروز عوارض جانبی از جمله قرمزی یا خارش پوست شود. قبل از شروع این درمان باید با متخصص پوست در این باره مشورت کرد.
۵- لایه بردارهای شیمیایی
این مواد جهت لایه برداری پوست بر ترکیبات شیمیایی همچون گلیکولیک اسید یا لاکتیک اسید تکیه می کنند. با انجام این کار لایه تیره و فوقانی پوست از بین رفته و لایه های زیرین به رو می آیند. امکان دارد مقداری سوزش یا قرمزی به صورت موقت وجود داشته باشد که با گذشت زمان رفع می شود.
۶- ضد آفتاب
ضد آفتاب قادر به درمان لک های صورت و کک مکهای موجود نیست اما می تواند از گسترش آن ها جلوگیری کند. بهترین محصولات ضد آفتاب مواردی هستند که مقدار SPF آن ها ۳۰ یا بیشتر است. ضد آفتاب را باید در تمامی اوقات سال و ۲۰ دقیقه قبل از خروج از ساختمان استفاده کرد. همچنین، هر دو ساعت باید آن را بر روی پوست خود تمدید کرد.
درمان خانگی برای رفع لک صورت
امکان دارد درمان های خانگی به اندازه روشهای پزشکی در درمان لک صورت موثر نباشند. با این حال، افراد جهت به حداقل رساندن رنگدانه ای شدن پوست از آن ها استفاده می کنند. هیچکدام از این درمان ها از نظر علمی به اثبات نرسیده اند. با این حال، تعدادی از این موارد در پایین آورده شده اند:
۱- لیمو
آب لیمو حاوی ویتامین C یا آسکوربیک اسید بوده که عملکرد فوق العاده ای در روشن تر کردن رنگ پوست دارد.
۲- عسل برای رفع لک صورت
عسل حاوی فلاوونوئید هایی است که از فعالیت تیروزیناز جلوگیری کرده و ظاهر کک و مک ها را محو می کنند و در درمان لک صورت میتواند موثر باشد.
۳- ماست
ماست حاوی لاکتیک اسید است که همچون یک مهار کننده تیروزیناز عمل می کند.
۴- آلوئه ورا
آلوئه ورا فعالیت تیروزیناز را مهار کرده و به همین دلیل تولید ملانین را کاهش می دهد.
پیشگیری از لک صورت
- از یک ضد آفتاب با مقدار SPF 30 یا بیشتر استفاده کنید.
- در مواقعی که بیرون از خانه هستید هر دو ساعت ضد آفتاب خود را تمدید کنید.
- از بیرون رفتن در ساعات اوج تابش نور خورشید (۱۰ صبح تا ۴ بعد از ظهر) خودداری کنید.
- از لباس ها و کلاه های ضد آفتاب استفاده کنید.
نکات آرایشی برای افراد دارای کک و مک
- آرایش خود را با پاکسازی و مرطوب سازی شروع کنید.
- در آرایش از زیر سازی (فونداسیون) شفاف استفاده کنید زیرا زیر سازی مات کک و مک ها را به صورت لکه های تیره و کدر نمایان می کند.
- از محصولاتی استفاده کنید که با رنگ پایه پوست شما یکسان باشند.
- با استفاده از یک کانسیلر مناسب کک و مک های خود را بپوشانید.
زمان مراجعه به پزشک
کک و مک ها در اغلب موارد بی خطر هستند. افراد دارای کک و مک نسبت به نور خورشید حساس بوده و به همین دلیل باید در هنگام رفتن به بیرون از پوست خود محافظت کنند. در صورت دچار شدن کک و مک به موارد زیر باید با یک متخصص پوست مشورت شود:
- خارش
- خونریزی
- تغییر شکل در اندازه و رنگ
دکتر نابت تاجمیر ریاحی متخصص پوست و مو