اسکار جوش یا جای آکنه هنگامی به وجود می آید که جوش به عمق پوست نفوذ کرده و به بافت های زیرین خود آسیب می رساند. برای از بین بردن اسکار جوش راه های مختلف پزشکی و خانگی وجود دارد که در ادامه به آن می پردازیم.
اسکار جوش یا آکنه منظور چیست؟
آکنه یا جوش در نتیجه ی التهاب زیاد و عمیق، حفره هایی ایجاد می کند که معمولا دچار تورم شده و دیواره حفره فرو می ریزد. گاهی اسکار جوش ها بسیار کوچک و کم عمق هستند که دیده نمی شوند و پوست از عهده ترمیم آنها بر می آید.
اما در برخی مواقع نیز جای جوش عمیق شده و با اینکه پوست برای ترمیم آن کلاژن های جدید تولید می کند، اما در ترمیم آن ناتوان بوده و باعث ایجاد اسکار آکنه برآمده می شود یا نمی تواند اسکار را کاملا از بین ببرد. در این صورت به روش های درمانی برای از بین بردن اسکار جوش نیاز داریم.
از بین بردن اسکار جوش امکانپذیر است؟
جوش ها نه تنها خود ناخوشایند هستند بلکه جای باقی مانده از آن ها نیز می تواند ناراحت کننده باشد. خوشبختانه جای جوش ها قابل درمان است. با این حال، قبل از شروع درمان باید ابتدا جوش های فعال روی پوست را درمان کرد زیرا هر کدام از این جوش ها می توانند به بروز یک جای جوش جدید منجر شوند. برخی از درمان های زیر را نمی توان به همراه دارو های ضد جوش استفاده کرد.
همچنین، التهاب ناشی از جوش ها می تواند اثر درمان ها را نیز کاهش دهد. جای جوش یا اسکار آکنه هنگامی به وجود می آیند که جوش به عمق پوست نفوذ کرده و به بافت های زیرین خود آسیب می رساند.
انواع جای جوش صورت
قبل از اقدام به درمان جای جوش ها دانستن نوع آن ها اهمیت دارد. هر نوعی از اسکار آکنه پاسخ متفاوتی به درمان داده و برخی درمان ها بر برخی از انواع جای جوش تاثیر گذاری بیشتری دارند.
درمان جای جوش آتروفیک یا فرو رفته
جای جوش فرو رفته رایج ترین نوع جای جوش بر روی صورت است. این نوع جای جوش زمانی به وجود می آید که در حین التیام زخم کلاژن کافی تولید نشده باشد. جای جوش فرو رفته خود دارای سه نوع است که عبارتند از:
اسکار آکنه هیپرتروفیک یا برآمده
این اسکار ها اغلب ناشی از جوش های نواحی قفسه سینه یا کمر هستند. اسکار های هایپرتروفیک سطحی برجسته نسبت به پوست داشته و در اثر تولید بیش از حد کلاژن در هنگام التیام زخم به وجود می آیند.
لک تیره جای جوش
لکه هایی که پس از رفع شدن جوش ها بر جای می مانند جای جوش یا اسکار نیستند. این نشانه های بنفش، قرمز یا قهوه ای ظرف چند ماه به صورت خود به خود محو می شوند.
درمان خانگی اسکار جوش فرورفته
قبل از شروع هر گونه درمان اسکار آکنه، ملاقات با متخصص پوست ضروری است. متخصصان پوست می توانند بهترین روش های رفع جای جوش را برای فرد تعیین کرده و لکه ها را از جای زخم یا موارد دیگر تمایز دهند.
معمولا پیش از انتخاب روش درمان جای جوش، نیاز به انجام آزمایش هورمونی برای جوش است. بر اساس این آزمایش ها روش مناسب درمان جوش و از بین بردن جای آن انتخاب می شود.
درمان جای جوش با آلفا هیدروکسی اسید (AHA)
این اسید ها به دلیل کمک به برداشتن سلول های مرده و جلوگیری از انسداد منافذ پوست اغلب در محصولات درمان آکنه یافت می شوند. علاوه بر آن، اسید های آلفا هیدروکسی می توانند به رفع ظاهر اسکار ها نیز کمک کنند.
اسید ملایم لایه خارجی پوست را بر می دارد تا به رفع لکه ها و نواحی ضخیم پوست کمک شود. این اسید ها برای همه انواع جای جوش کاربرد داشته و می توان محصولات حاوی آن ها را خریداری کرد.
درمان اسکار آکنه با لایه بردار اسید لاکتیک
در یک مطالعه کوچک در سال ۲۰۱۰ متخصصان پوست به مدت ۳ ماه هر دو هفته یکبار لایه بردار هایی حاوی اسید لاکتیک را بر پوست افراد اعمال کردند. پس از گذشت این مدت بافت، ظاهر و رنگ آن نواحی پوست بهبود یافته و ظاهر جای جوش ها تا حدودی محو شد. سرم ها، روغن ها و پماد های لایه بردار حاوی اسید لاکتیک بی شمار هستند.
علاوه بر این موارد، سرکه سیب نیز به دلیل داشتن اسید لاکتیک طبیعی در رفع لکه های پوستی موثر بوده و افراد می توانند از محلول رقیق شده آن استفاده کنند. اسید لاکتیک برای همه انواع جای جوش کاربرد داشته و می توان محصولات حاوی آن ها را خریداری کرد.
از بین بردن جای جوش با رتینوئید ها
رتینوئید های موضعی محصولات درمانی دیگری هستند که برای رفع جای جوش ها به کار گرفته می شوند. این دارو ها علاوه بر تسریع تولید سلولی و بهبود بافت پوست می توانند به کاهش لکه ها و محو شدن جای جوش نیز کمک کنند. البته رتینوئید ها می توانند پوست را نسبت به نور خورشید حساس کنند. همواره پس از استفاده از دارو های رتینوئید از ضد آفتاب استفاده کنید.
پماد ها و سرم های حاوی رتینوئید را می توان به صورت بدون نسخه خریداری کرد اما غلظت های بالاتر این دارو توسط پزشک تجویز می شوند. رتینوئید ها بر روی اسکار های آتروفیک یا فرو رفته بیشترین تاثیر را دارند. رتینوئید ها را می توان در محصولات حاوی رتینول یافت.
درمان اسکار جوش با سالیسیک اسید
به احتمال زیاد شما نیز تا به حال برای رفع جوش های خود از سالیسیک اسید استفاده کرده اید. از پد های درمانی لکه های پوستی تا محلول های پاک کننده صورت همگی حاوی مقادیری از سالیسیلیک اسید هستند. سالیسیلیک اسید منافذ پوست را تمیز کرده، تورم و قرمزی را کاهش داده و در صورت مصرف موضعی پوست را لایه برداری می کند.
به نظر می رسد که سالیسیلیک اسید یکی از بهترین درمان های موجود برای جای جوش می باشد. افراد می توانند محصولات حاوی سالیسیلیک اسید را به روتین پوست جوش دار خود اضافه کرده یا متخصصان مراقبت از پوست از آن به جای لایه بردار های شیمیایی استفاده کنند. امکان دارد، مشاهده نتایج مصرف سالیسیلیک اسید به چند هفته صبر کردن نیاز داشته باشد.
این اسید می تواند سبب خشکی یا التهاب نیز شود. در صورت داشتن پوست حساس باید از این اسید کمتر استفاده کرده یا آن را به صورت نقطه ای بر روی پوست خود اعمال کرد. سالیسیلیک اسید برای همه انواع جای جوش کاربرد داشته و می توان محصولات حاوی آن ها را خریداری کرد.
درمان زخم جوش با ضد آفتاب
اعمال روزانه ضد آفتاب بر روی نواحی دارای جای جوش ضروری است. قرار گرفتن جای جوش در معرض نور آفتاب می تواند سبب تیرگی و نمایان شدن هر چه بیشتر آن شود. ضد آفتاب ها برای همه انواع جای جوش کاربرد دارند.
درمان اسکار آکنه با روش های پزشکی
در صورتی که درمان های خانگی برای از بین بردن جای زخم جوش موثر نباشند، می توان درمان های پزشکی را امتحان کرد.
درمان اسکار آکنه با درم ابریژن
درم ابریژن یکی از موثر ترین و رایج ترین روش های درمانی جای جوش در صورت است. در حالی که نحوه عملکرد این فرایند همانند میکرودرم ابریژن خانگی است اما پزشک در آن از یک برس سیمی یا یک چرخ برای لایه برداری عمیق تر لایه فوقانی پوست استفاده می کند.
درمان اسکار جوش با لایه بردار های شیمیایی
لایه بردار شیمیایی یک اسید قوی است که از آن برای برداشتن لایه فوقانی پوست و درمان اسکار آکنه استفاده می شود. برخی لایه بردار های شیمیایی ملایم را می توان در خانه نیز استفاده کرد. با این حال، پزشک می تواند محلول های قوی تری را تجویز کند که نتایج بهتری نیز به ارمغان می آورند.
لایه بردار های شیمیایی انواع بسیار مختلفی داشته و افراد باید برای انتخاب بهترین نوع با پزشک خود مشورت کنند. با اینکه این دارو ها بر همه انواع اسکار ها موثر هستند اما بیشتر برای اسکار های عمیق استفاده می شوند.
درمان جای جوش با لایه برداری با لیزر
این روش نیز شبیه به لایه برداری شیمیایی و درم ابریژن بوده و لایه فوقانی پوست در آن از بین می رود. سرعت التیام پوست در این فرایند نسبت به دیگر روش های لایه برداری معمولا بیشتر است. با این حال، افراد باید تا زمان التیام کامل پوست، ناحیه درمان شده را پوشیده نگه دارند.
این درمان برای افراد دارای پوست تیره و کسانی که هنوز به جوش های جدید مبتلا می شوند، مناسب نیست. لایه برداری با لیزر برای همه انواع جای جوش استفاده شده اما بر پوست های روشن تاثیر بیشتری دارد.
تزریق فیلر برای جای جوش
پزشکان با استفاده از فیلر ها جای جوش ها را پر کرده و به همسطح شدن نواحی مختلف پوست کمک می کنند. فیلر ها می توانند از کلاژن، چربی بدن فرد یا فیلر های تجاری ساخته شوند. این مواد به سطح زیر پوست تزریق می شوند تا حجم آن را افزایش داده و اسکار های فرو رفته را صاف کنند.
مدت ماندگاری اغلب فیلر ها بین ۶ تا ۱۸ ماه بوده و برخی از آن ها نیز دائمی هستند. فیلر ها برای کسانی استفاده می شوند که به تعداد اندکی از اسکار های چرخشی یا واگنی ابتلا دارند.
از بین بردن جای جوش با میکرونیدلینگ
در این درمان جدید با استفاده از یک ابزار دستی و کوچک که قلم دستی نیز نامیده می شود اسکار ها از بین می روند. سطح این ابزار استوانه ای سوزن هایی قرار گرفته اند که به پوست وارد شده اما به عمق آن نفوذ نمی کنند. پوست بیمار قبل از شروع فرایند بی حس می شود. همزمان با اینکه سوراخ های ایجاد شده التیام می یابند تولید کلاژن نیز تحریک شده و جای جوش ها محو می شود.
به گفته انجمن متخصصان پوست آمریکا، شواهدی وجود دارند که بیانگر مفید بودن میکرونیدلینگ در کاهش عمق جای جوش های صورت هستند. البته امکان دارد پدیدار شدن نتایج این فرایند تا ۹ ماه به طول انجامد. این روش بیشترین تاثیر را بر درمان اسکار های فرو رفته دارد.
درمان زخم جوش صورت با دارو های تزریقی
دارو های تزریقی مختلفی وجود دارند که به اسکار های برآمده تزریق شده و آن ها را همسطح پوست می کنند. از جمله این موارد می توان به کورتیکوستروئید ها، دارو های شیمی درمانی فلوروراسیل (۵ – FU) و اینترفرون ها اشاره کرد.
هر کدام از این دارو ها معمولا در چند مرحله و با چند هفته فاصله تزریق می شوند. این دارو های تزریقی برای درمان اسکار های برآمده استفاده می شوند.
جراحی جای جوش
تصور برداشتن جای یک زخم به وسیله ایجاد یک زخم جدید در نگاه اول ممکن است تعجب آور باشد اما متخصصان پوست و جراحان پلاستیک می توانند پوست را به گونه ای برش دهند که اسکار های نمایان از بین رفته و تنها جای زخم کوچکی باقی بماند. این جای زخم کوچک نیز با گذشت زمان محو می شود.
پزشک می تواند اسکار را با شل کردن فیر های زیرین آن بالا آورد. با این کار اسکار به سطح پوست نزدیک تر شده و کمتر نمایان خواهد بود. این فرایند ساب سیژن نام دارد. این موارد برای اسکار های فرو رفته و برجسته کاربرد دارند.
داروی از بین بردن جای جوش
داروهای درمان اسکار آکنه را می توان به صورت موضعی یا خوراکی مصرف کرد. گاهی اوقات ممکن است ترکیبی از داروهای موضعی و خوراکی لازم باشد. یک متخصص مراقبت از پوست، دوز و شکل مناسب دارو را به صورت موردی تعیین می کند.
بهترین پماد ها برای جای جوش
اسکارهای خفیف آکنه را می‌توان با کرم‌های بدون نسخه، شستشو یا ژل‌هایی که حاوی بنزوئیل پراکسید یا اسید سالیسیلیک هستند، درمان کرد. اسکارهای شدیدتر آکنه ممکن است نیاز به درمان با داروهای موضعی تجویز شده داشته باشند.
– رتینوئیدهای موضعی که پیشتر هم در این مقاله در موردشان صحبت کردیم، معمولاً برای درمان لکه های تیره و اسکار آکنه استفاده می شوند و به عنوان درمان کراتولیتیکی عمل می کنند که لایه های مرده پوست را حل می کند. تازوراک (تازاروتن)، دیفرین (آداپالن)، و رتین-آ (ترتینوئین) نمونه‌های محبوب رتینوئیدهای موضعی هستند. این داروها تأثیر منفی بر بارداری دارند، بنابراین زمانی که از این داروها استفاده می کنید، باید از روش های پیشگیری بارداری استفاده کنید.
– اپیدو فورته حاوی آداپالن و بنزوئیل پراکسید است و برای درمان اسکار آکنه استفاده می شود. ترتینوئین همچنین جوش را درمان می کند و ممکن است جای جوش را کاهش دهد.
داروهای خوراکی درمان جای جوش
داروهای خوراکی میزان چربی (سبوم) تولید شده توسط پوست را کاهش می دهد. اگر پوست سبوم کمتری تولید کند، احتمال بسته شدن منافذ و تبدیل شدن آن به آکنه وجود ندارد. بسیاری از داروهایی که برای درمان آکنه استفاده می شوند، می توانند اسکار آکنه را نیز درمان کنند. برخی از نمونه‌های آن عبارتند از آنتی‌بیوتیک‌ها، داروی های ضدبارداری، ضد آندروژن ها، اسید سالیسیلیک، اسید آزلائیک و رتینوئیدها.
ایزوترتینوئین (آبسوریکا) یک رتینوئید خوراکی است که برای درمان جوش کیستی شدید استفاده می شود. رتینوئیدها و رتینول ها مشتقات یا بستگان ویتامین A هستند و با هدف قرار دادن تولید روغن و تحریک گردش سلولی کار می کنند. زنان باردار نباید از ایزوترتینوئین استفاده کنند، زیرا ممکن است باعث نقص مادرزادی جنین شود.
دکتر تاجمیر ریاحی متخصص پوست و مو
