تینه آ ورسیکالر، نوعی عفونت پوستی ست که توسط مالاسزیا فورفور ایجاد می گردد و به صورت بخش هایی پوسته پوسته، بدون علامت و متعدد روی پوست ظاهر می شود و رنگ های مختلفی از سفید تا برنزه، قهوه ای یا حتی صورتی دارد. تشخیص آن براساس تظاهرات بالینی و خراشیدن مرطوب پوست با محلول هیدروکسید پتاسیم است این قارچ ورسیکالر با ضد قارچ موضعی یا گاهی خوراکی درمان می گردد. عود مجدد برای این عارضه معمول است.
قارچ تینه آ ورسیکالر (مالاسزیا فورفور) چیست؟
مالاسزیا فورفور قارچی است که می تواند هم به صورت مخمر و هم به صورت مولد (قارچ دیمورف) وجود داشته باشد. این قارچ به طور معمول، یک جزء بی ضرر از فلور طبیعی پوست است اما در بعضی از افراد، باعث بروز تینه آ ورسیکالر می شود.
بیشتر افراد مبتلا به این عفونت، سالم هستند. عواملی که ممکن است زمینه ابتلا به تینه آ ورسیکالر را فراهم کنند، شامل گرما، رطوبت، سرکوب سیستم ایمنی بدن به دلیل مصرف داروهای کورتیکواستروئید، بارداری، سوء تغذیه، دیابت یا سایر اختلالات است. مهار تیروزیناز با اسید آزلاییک تولید شده توسط مالاسزیا فورفور ، سبب بروز هایپرپیگمنتیشن (کمبود رنگدانه پوست) در تینه آ ورسیکالرمی گردد.
علائم تینه آ ورسیکالر
تینه آ ورسیکالر، بدون علامت است و به طور کلاسیک، باعث ایجاد چندین لکه پوسته پوسته، به رنگ های برنزه، قهوه ای، گلبهی، صورتی یا سفید روی تنه، گردن، شکم و بعضاً صورت می شود. ضایعات ممکن است بهم پیوسته باشند. این عارضه در بیمارانی که پوست روشنی دارند، اغلب در تابستان تشخیص داده می شود؛ زیرا ضایعات ناشی از آن، که برنزه نمی شوند، روی پوست برنزه، بهتر آشکار می شوند. تینه آ ورسیکالر، خوش خیم است و مسری محسوب نمی شود.
در پایین برای تشخیص و اطلاعات بیشتر عکس بیماری تینه آ ورسیکالر را آورده ایم.
تشخیص بیماری تینه آ ورسیکالر
- تظاهرات بالینی
- استفاده از محلول هیدروکسید پتاسیم
- گاهی اوقات معاینه Wood light
تشخیص تینه آ ورسیکالر، بر اساس تظاهرات بالینی و شناسایی سلول های هایفی و جوانه زده (ظاهری مانند “ماکارونی وکوفته قلقلی”) در محلول مرطوب حاصل از خراشیدن نرم پوست با هیدروکسید پتاسیم، انجام می شود.
همچنین در بررسی با wood light، فلورسانس سفید-طلایی مشاهده می گردد.
درمان تینه آ ورسیکالر
درمان شامل دو مورد اصلی زیر است:
- ضد قارچ موضعی
- گاهی ضدقارچهای خوراکی
هر داروی ضد قارچ موضعی می تواند برای درمان تینه آ ورسیکالر، استفاده گردد. به عنوان مثال می توان از شامپوی سلنیوم سولفید ۲.۵٪ (روزانه ۱۰ دقیقه روی پوست، به مدت ۱ هفته یا هفته ای ۲۴ ساعت به مدت ۱ ماه)، آزول موضعی (به عنوان مثال، کتوکونازول ۲٪ روزانه به مدت ۲ هفته) و استحمام روزانه با صابون پیریتیون زینک ۲٪ یا شامپو سالیسیلیک گوگرد ۲٪ روی پوست به مدت ۱ تا ۲ هفته استفاده کرد.
مصرف فلوکونازول، ۱۵۰ میلی گرم در هفته، به صورت خوراکی به مدت ۲ تا ۴ هفته برای افرادی که بیماری در آن ها گسترده شده و کسانی که عود مکرر دارند، توصیه شده است.
هایپوپیگمنتیشن ناشی از تینه آ ورسیکالر، ماه ها تا سالها پس از پاک شدن مخمر، قابل بازگشت است.
عود مجدد این بیماری، پس از درمان، تقریباً همیشه رخ می دهد زیرا ارگانیسم ایجاد کننده آن، بخشی از فلور طبیعی پوست است. رعایت بهداشت، استفاده منظم از صابون پیریتیون زینک، یا استفاده ماهیانه یکبار از درمان ضد قارچ موضعی، احتمال عود مجدد آن را کاهش می دهد.
درمان خانگی تینه آ ورسیکالر
برای موارد خفیف تینه آ ورسیکالر، می توانید از یک لوسیون، کرم، پماد تینه آ ورسیکالر یا شامپو ضد قارچ بدون نسخه استفاده کنید. بیشتر عفونت های قارچی، به خوبی به این عوامل موضعی پاسخ می دهند که شامل موارد زیر است:
- کرم یا لوسیون کلوتریمازول (Lotrimin AF)
- کرم میکونازول (Micaderm)
- لوسیون ۱ درصد سلنیوم سولفید (Selsun Blue)
- کرم یا ژل تربینافین (Lamisil AT)
- صابون پیریتیون زینک
قارچ های مختلف بسته به محل آن ها بر بدن سبب ایجاد قارچ پوستی می شوند. این بیماری پوستی توسط یک کرم ایجاد نشده و یک عفونت قارچی Tinea Infection به شمار می رود.
قارچ هایی که بر روی پوست، مو و بستر ناخن هستند درماتوفیت نام دارند. انواعی از قارچ ها با آلوده کردن پوست سر، بازو، صورت، پا و تنه نواحی حلقوی قرمز رنگی را بر روی پوست ایجاد می کنند که پوسته پوسته شده و مرکز آن ها سفید است. این نوع قارچ ورسیکالر در پزشکی عفونت های تینئا نامیده می شوند.
عفونت های تینئای پا، ناخن و نواحی تناسلی معمولا به دلیل اینکه شکل حلقوی ایجاد نمی کنند به عنوان قارچ پوستی ورسیکالر شناخته نمی شوند.
هنگام استفاده از کرم، پماد تینه آ ورسیکالر یا لوسیون، محل آسیب دیده را بشویید و خشک کنید. سپس یک یا دو بار در روز و به مدت حداقل دو هفته، یک لایه نازک از محصول را روی ناحیه مورد نظر استفاده کنید. اگر از شامپو استفاده می کنید، پس از پنج تا ۱۰ دقیقه آن را بشویید. اگر بعد از چهار هفته بهبودی حاصل نشد، به پزشک مراجعه کنید. ممکن است به داروی قوی تری نیاز داشته باشید.
همچنین محافظت از پوست در برابر آفتاب و منابع مصنوعی نور UV می تواند کمک کننده باشد. معمولاً پس از درمان، رنگ پوست یکدست می شود.
پیشگیری از بیماری تینه آ ورسیکالر
برای کمک به جلوگیری از بازگشت تینه آ ورسیکالر، پزشک می تواند یک درمان پوستی یا خوراکی برای شما تجویز کند که ماهی یک یا دو بار استفاده شود. شاید لازم باشد فقط در ماه های گرم و مرطوب از این درمان ها استفاده کنید. درمان های پیشگیرانه شامل موارد زیر است:
- لوسیون یا شامپو ۲.۵ درصد سلنیوم سولفید (سلسون)
- کرم، ژل یا شامپو کتوکونازول (کتوکونازول، نزورال، و...)
- قرص، کپسول یا محلول خوراکی ایتراکونازول (Onmel ،Sporanox)
- قرص یا محلول خوراکی فلوکونازول (دیفلوکان)
چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟
در این موارد به پزشک مراجعه کنید:
- در صورتی که پس از انجام مراحل مراقبتی خانگی، پوستتان بهبود نیابد.
- بازگشت عفونت قارچی
- لکهها، قسمت های زیادی از بدن را می پوشاند
دکتر نابت تاجمیر ریاحی متخصص پوست و مو