بدن برای ترمیم بریدگی و جراحت، بافت پوستی جدیدی از جنس کلاژن، الاستین و سایر مواد و پروتئین ها ایجاد می کند. این بافت جدید، رنگ و ساختار متفاوتی نسبت به پوست فعلی شخص خواهد داشت که منجر به تشکیل جای زخم (اسکار) می شود.
بسیاری از زخم ها به مرور زمان محو خواهند شد اما برخی از آن ها پس از بهبود زخم نیز به خوبی قابل مشاهده باقی خواهند ماند. در ادامه مطلب، راهکار مناسب برای درمان جای زخم را توضیح خواهیم داد.
علت ایجاد اسکار چیست؟
اسکار ها از بافت جدیدی که هنگام ترمیم و بهبودی بدن از جراحت پوست ایجاد می شود، به وجود می آیند. این جراحت ممکن است از هر نوعی باشد؛ از یک برش نسبتاً کم عمق گرفته تا برش عمیقی که جراح ایجاد می کند. بعضی از انواع اسکار ها مانند اسکارهای کلوئیدی، زمانی تشکیل می شوند که بدن در واکنش به یک جراحت، بیش از اندازه کلاژن تولید می کند.
انواع اسکار
۱) جای جوش
جای جوش یا اسکار آکنه نتیجه ی بریدگی، خراش یا پارگی جزئی پوست است که می تواند در اثر آکنه ایجاد شده باشد. این اسکار معمولاً در اثر کندن یا بیرون آوردن جوش ها به وجود می آیند. انواع مختلفی از اسکار آکنه وجود دارد؛
✔️ اسکارهای قندیلی یا آیس پیک که به صورت عمیق و حفره دار هستند.
✔️ اسکارهای گرد یا چرخشی که به صورت نوارهایی از بافت اسکار هستند.
✔️ اسکارهای واگنی یا مربع که گرد یا بیضوی شکل هستند.
✔️ اسکارهای آتروفیک یا کلوئید که به صورت برجسته در می آیند.
۲) ترک پوستی
ترک پوستی یا استرچ مارک زمانی ایجاد می شود که بافت پوست با سرعت زیادی منبسط شود. این امر می توانند به علت عوامل زیادی از جمله افزایش سریع وزن یا تغییرات بدنی در دوران بارداری (بزرگ شدن شکم، باسن و سینه ها) رخ دهد.
۳) اسکارهای مسطح
اسکارهای مسطح اسکارهای متداولی هستند که اغلب به رنگ صورتی یا قرمز به نظر می رسند. هر چند، رنگدانه ی آن ممکن است به مرور زمان محو شود.
۴) اسکارهای کلوئیدی
اسکار های کلوئیدی اسکارهایی هستند که وقتی بدن هنگام التیام زخم، کلاژن اضافی تولید می کند، ایجاد می شوند. کلوئیدها زمانی تشکیل می شوند که کلاژن حتی پس از بهبود زخم همچنان به تولید خود ادامه دهد.
۵) اسکار انقباضی
اسکارهای انقباضی اسکارهایی هستند که هنگام انقباض یا جمع شدن پوست ایجاد می شوند. این نوع اسکار اغلب در اثر سوختگی به وجود می آید و می تواند ناحیه ی پوست زخمی را سفت و در نتیجه حرکت آن را دشوار کند.
روش های جراحی برای درمان جای زخم
اگر جای زخمی روی بدن خود دارید که روی اعتماد به نفس شما اثر منفی گذاشته است، می توانید با استفاده از روش های جراحی، این جای زخم را کم کرده یا کلاً از بین ببرید.
جراحی ترمیمی جای زخم
جراح می تواند اندازه ی اسکار را کاهش دهد یا برای کمتر دیده شدن آن، پوست را از جای دیگری از بدن پیوند بزند. با این حال، این روش ها تهاجمی هستند و ممکن است خود منجر به ایجاد زخم اضافی شوند.
روش های غیر جراحی جایگزین برای از بین بردن اسکار
۱) درم ابریژن
درم ابریژن نوعی عمل زیبایی غیرجراحی است که از محلول های شیمیایی یا خراشیدگی سطحی فیزیکی برای برداشتن خارجی ترین لایه پوست و بهبود بافت جدید استفاده می کند. با انجام این کار، نواحی زخمی بدن تشویق می شوند تا الاستین و کلاژن جدید تولید کنند، نقاط زخم شده را جوان سازی کرده و رنگ و بافت کلی پوست را بهبود می بخشد.
۲) لیزر برای درمان جای زخم
لیزر از نور درمانی برای برداشتن لایه ی بیرونی سطح پوست استفاده می کند که باعث تحریک رشد سلول های جدید پوست می شود.
- لیزر CO2 فرکشنال: لیزر CO2 فرکشنال، ستون های میکروسکوپی انرژی را به لایه های عمیق پوست منتقل کرده و تولید کلاژن و الاستین جدید را تحریک می کند. سلول های پوست قوی تر و محکم تر رشد خواهند کرد و در نتیجه پوستی صاف تر و یک دست تر به وجود می آید.
- ترمیم کننده پوست با لیزر اربیوم: لایه برداری پوست اربیوم مانند درمان های لیزر فرکشنال، از لیزر برای ایجاد کانال های میکرو حرارتی (میکرو ترمال) مجزا یا نقص موجود در پوست استفاده می کند. با ترمیم شدن پوست؛ صاف تر، سفت تر و دارای عیوب کمتری مانند جای زخم خواهد بود.
۳) کرم ها و پمادهای موضعی
برخی از کرم ها و پمادهای موضعی (مانند آن هایی که حاوی رتینوئید یا اسید هیالورونیک هستند) می توانند به تدریج ظاهر جای زخم را محو کنند. علاوه بر این، استفاده ی مکرر از مرطوب کننده بر روی پوست نیز می تواند به کم رنگ تر کردن جای زخم کمک نماید، به خصوص در طول فرآیند ترمیم پوستی که دچار پارگی یا جراحت شده است.
داشتن برنامه ی مراقبت از پوست برای حفظ پوستی سالم و جوان، از اهمیت بسیاری برخوردار است. با وجود این، محصولات داروخانه ای نمی توانند به اندازه ی روش های بالینی اثر چشمگیری داشته باشند.
هزینه ی عمل رفع اسکار چه مقدار است؟
هزینه ی این عمل تا حد زیادی به روشی که انتخاب می‌کنید و همچنین تعداد جلسات بعدی بستگی دارد.
سؤالات متداول
اسکار چیست؟ چه چیزی باعث ایجاد اسکار می شود؟
با مراجعه به یک مرکز زیبایی حرفه ای می توانید در مورد اسکار و نحوه ی درمان آن ها مشاوره ی کامل دریافت کنید. اسکارها با به وجود آمدن نقص هایی در پوست مشخص می شوند و ممکن است رنگ دار یا بی رنگ باشند. اسکارها در اثر آسیب دیدن پوست مانند ضایعات آکنه، زخم ها و برش های جراحی ایجاد می شوند.
- چگونه می توان از بازگشت اسکارها جلوگیری کرد؟
برای جلوگیری از بازگشت اسکار، حتما پوست خود را مرتباً مرطوب نگه دارید و از آن در برابر نور خورشید محافظت کنید. حفظ رطوبت مناسب، اجتناب از مصرف زیاد الکل و سیگار نکشیدن نیز می تواند به حفظ ظاهر پوست شما کمک کند.
دکتر نابت تاجمیر ریاحی متخصص پوست و مو
