ملاسما یک بیماری پوستی است که باعث ایجاد لکه های قهوه ای رنگ یا خاکستری-آبی و یا لکه های کک و مک مانند می شود. به این بیماری معمولا “ماسک بارداری” می گویند. ملاسما به دلیل تولید بیش از حد رنگدانه، در سلول هایی که رنگدانه های پوست را تولید می کنند (ملانوسیت ها)، ایجاد می شود. این بیماری، یک مشکل پوستی شایع و بی خطر است. اما ببینیم درمان ملاسما و لک صورت به چه صورت است؟
برخی از روش های درمانی خانگی و پزشکی ممکن است کمک کننده باشند، اما ملاسما معمولا بعد از چند ماه خود به خود از بین می رود. در این مطلب، علل و روش های درمان ملاسما رو بررسی می کنیم.
ملاسما چیست؟
ملاسما یک بیماری پوستی شایع است که در آن لکه های قهوه ای روشن، قهوه ای تیره و یا خاکستری-آبی بر روی پوست ایجاد می شود. این لکه ها می توانند به صورت لکه های مسطح و یا لکه های کک و مک مانند ظاهر شوند. ملاسما اغلب در قسمت هایی مانند صورت، از جمله گونه ها، پشت لب، پیشانی و همچنین ساعد دست ها ایجاد می شود.
این بیماری گاهی اوقات “ماسک بارداری” نامیده می شود. زیرا اغلب در زنان باردار بروز پیدا می کند. ملاسما معمولا با گذشت زمان تیره و روشن می شود، به طوری که لکه ها اغلب در تابستان بدتر شده و در زمستان بهتر می شوند.
یکی از نام های دیگر ملاسما که کمتر رایج است، کلواسما می باشد. اگرچه این بیماری، یک اختلال کاملا بی خطر است، اما ممکن است برخی افراد نسبت به آن احساس ناخوشایندی داشته باشند.
انواع ملاسما و لک صورت
با توجه به عمق رنگدانه ها، سه نوع ملاسما وجود دارد. برای تعیین عمق رنگدانه ها از لامپ های خاصی استفاده می شود که نور سیاه را ساطع می کنند. انواع ملاسما عبارتند از:
۱. ملاسما اپیدرمال
ملاسما اپیدرمال رنگ قهوه ای تیره و حاشیه مشخص دارد، در زیر نور سیاه به طور واضح دیده می شود و گاهی اوقات به خوبی به درمان پاسخ می دهد.
۲. ملاسما درمال
ملاسما درمال رنگ قهوه ای روشن یا مایل به آبی دارد و حاشیه آن محو و نامشخص است، در زیر نور سیاه واضح به نظر نمی رسد و به خوبی به درمان پاسخ نمی دهد.
۳. ملاسما مختلط
ملاسما مختلط که شایع ترین نوع است، دارای لکه های مایل به آبی و قهوه ای است، در زیر نور سیاه مختلط به نظر می رسد و تا حدودی به درمان پاسخ می دهد.
علت بروز ملاسما چیست و در چه افرادی ایجاد می شود؟
پزشکان علت ملاسما را به طور دقیق نمی دانند. این بیماری احتمالا زمانی ایجاد می شود که سلول های رنگدانه ساز پوست (ملانوسیت ها)، بیش از حد رنگدانه تولید می کنند. هر کسی می تواند به ملاسما مبتلا شود، اما این مشکل در میان زنان جوان شایع تر است. این بیماری اغلب با هورمون های زنانه استروژن و پروژسترون مرتبط است. برخی از افراد بیشتر در معرض خطر ابتلا به ملاسما قرار دارند. از جمله زنانی که:
- قرص های ضد بارداری مصرف می کنند.
- تحت درمان جایگزینی هورمون قرار می گیرند.
- باردار هستند
همچنین، بروز ملاسما در افرادی که در آب و هوای گرمسیری زندگی می کنند، شایع تر است. افرادی که پوست تیره دارند نیز بیشتر مستعد ابتلا به ملاسما هستند. زیرا این افراد ملانوسیت های فعال تری نسبت به افراد با پوست روشن دارند.
محرک های شایع ملاسما عبارتند از:
۱_ قرار گرفتن در معرض نور خورشید
اشعه ماورا بنفش (UV) نور خورشید، ملانوسیت ها را تحریک می کند. به طوری که قرار گرفتن در معرض نور خورشید به مدت کوتاه نیز می تواند باعث ظاهر شدن مجدد لکه ها شود. علت بدتر شدن ملاسما در تابستان نیز، قرار گرفتن در معرض نور خورشید می باشد. همچنین، علت اصلی این که بسیاری از افراد چندین بار به ملاسما مبتلا می شوند، نور خورشید است.
۲_ تغییرات هورمونی
زنان باردار اغلب به ملاسما مبتلا می شوند. هنگامی که ملاسما در زنان باردار ظاهر می شود، به آن کلواسما یا ماسک بارداری نیز می گویند. قرص های ضد بارداری و داروهای درمان جایگزینی هورمون نیز می توانند بروز ملاسما را تحریک کنند.
۳_ محصولات مراقبت از پوست
چنانچه این محصولات پوست را تحریک کنند، ملاسما می تواند بدتر شود.
روش های درمان ملاسما و لک آن
برای درمان ملاسما معمولا ترکیبی از اقدامات زیر لازم است.
روش های خانگی
– محافظت از پوست در برابر آفتاب در تمام طول سال و به صورت مادام العمر: برای این کار می توانید هنگام قرار گرفتن در معرض نور خورشید از کلاه های لبه پهن، کرم های ضد آفتاب با فاکتور محافظتی بالا (SPF 50+) حاوی اکسید آهن، عدم قرار گرفتن به مدت طولانی در معرض تابش مستقیم نور خورشید و اقدامات دیگر برای محافظت از پوست خود استفاده کنید.
– در صورت امکان، مصرف قرص های ضد بارداری هورمونی را قطع کنید و از روش های دیگر جلوگیری از بارداری استفاده کنید.
– از برخی کرم ها و محصولات آرایشی و بهداشتی برای پوشاندن پوست خود استفاده کنید.
بهترین کرم برای درمان ملاسما
موثرترین فرمولاسیون برای درمان ملاسما، ترکیبی از هیدروکینون، ترتینوئین و استروئید موضعی (کرم روشن کننده پوست) می باشد. به طوری که گزارش شده این فرمولاسیون ۶۰ تا ۸۰ درصد به برطرف شدن یا بهبود ملاسما کمک می کند.
سایر عوامل موضعی که به تنهایی یا به صورت ترکیبی برای درمان ملاسما استفاده می شوند، عبارتند از:
- آزلائیک اسید
- کوجیک اسید
- کرم سیستامین
- اسکوربیک اسید
- متیمازول
- ترانگزامیک اسید
- گلوتاتیون
- عصاره سویا
داروهای خوراکی برای ملاسما صورت
ترانگزامیک اسید، تبدیل پلاسمینوژن به پلاسمین را مسدود می کند و اثرات ناشی از آن، باعث مهار سنتز پروستاگلاندین و سایر عوامل دخیل در بروز ملاسما می شود. درمان های خوراکی جدیدتری نیز در حال آزمایش و بررسی هستند.
درمان ملاسما با لیزر و لایه برداری شیمیایی
برای درمان ملاسما می توان از روش های لایه برداری شیمیایی و لیزر استفاده کرد. اما احتمال بدتر شدن ملاسما یا ایجاد هایپرپیگمانتاسیون پس از التهاب نیز وجود دارد. قبل از انجام این روش ها، بیماران باید با استفاده از یک مهارکننده تیروزیناز مانند هیدروکینون درمان شوند.
رنگدانه های سطحی اپیدرمال را می توان با استفاده از آلفا هیدروکسی اسیدها (AHA) مانند گلیکولیک اسید یا بتا هیدروکسی اسیدها (BHA) مانند سالیسیلیک اسید، لایه برداری کرد.
روش هایی مانند میکرونیدلینگ، پالس نوری شدید (IPL) و برخی لیزرها از جمله لیزرهای فرکشنال و پیکوسکند، خطر بالایی برای عود و یا مقاوم شدن لکه ها در برابر درمان دارند. بنابراین این روش ها باید توسط متخصص انجام شوند.
دکتر تاجمیر ریاحی، متخصص پوست و مو در تهران
کرمی
چهارشنبه ۱۱ مرداد ۲( 3 ماه پیش)
تعداد بازدید: 27
مشاهده پرسش
