بوتاکس چیست و چطور عمل میکند؟
بوتاکس در واقع نام برند محصول و ماده خاصی است که توسط سم بوتولینوم تهیه و تولید می شود. استفاده از این ماده در حجم زیاد می تواند منجر به فلج شدن عضلات بدن شود که به آن بوتولیسم می گویند. بوتولیسم معمولا مربوط به مسمویت های غذایی می شود. با این که یکی از بزرگترین و جدی ترین عوارض تزریق بوتاکس فلج شدن عضلات یا همان بوتولیسم است، اما دانشمندان موفق شده اند راهی پیدا کنند که استفاده از بوتاکس و تزریق آن به نفع انسان ها باشد.
رازهای تزریق بوتاکس
حجم بسیار کم و ضعیف شده از بوتاکس می تواند به شکل مستقیم به عضلات خاصی از بدن افراد تزریق شود تا بتوان به شکل کنترل شده و مناسبی از ریلکس شدن عضلات را مدیریت نمود. FDA (سازمان غذا و دارو آمریکا) در اواخر دهه ۱۹۸۰ چنین استفاده ای از بوتاکس را برای مصارف زیبایی تایید کرد. پزشکان و متخصصین حوزه پوست و زیبایی سال ها است که از تزریق بوتاکس برای درمان موفق و ایمن چین و چروک های صورت استفاده می کنند.
استفاده از بوتاکس برای درمان چین و چروک های روی پیشانی، خط و خطوط دور چشم و تزریق بوتاکس زیر بغل برای تعریق بیش از حد در ناحیه زیر بغل افراد کاملا امن و تایید شده است. در طی سال های گذشته محصولات جدیدی با مواد اولیه مشابه و کارایی بهتر و بیشتر پدیدار شده اند و پزشکان و بیماران نیز از این دارو ها بازخورد و نتیجه مناسبی به دست آورده اند. از این جای مقاله به بعد به این ماده خاص، بوتاکس خواهیم گفت، با این حال به این نکته توجه کنید که کلمه بوتاکس برای هر سه ماده خاص زیر مطرح می شود:
- اونابوتولینوم تاکسین A: بوتاکس (BOTOX) ساخت کشور آمریکا و neuronox ساخت کشور کره
- آبوبوتولینوم تاکسیم A: دیسپورت (Dysport) ساخت کشور اسکاتلند
- اینکوبوتولینوم تاکسین A: زئومین (Xenomin) ساخت کشور آلمان
یکی از رازهای تزریق بوتاکس این است که قبل، حین و بعد از تزریق، باید یخ را روی صورت خود بمالید. این می تواند به کاهش تورم ناحیه تزریق و همچنین جلوگیری از کبودی کمک کند. تورم بعد از بوتاکس می تواند کاملاً بزرگ باشد، بنابراین یخ اغلب ایده خوبی است.
نقاط تزریق بوتاکس
همانطور که بالاتر نیز به آن اشاره کردیم، تزریق بوتاکس منجر به قطع شدن ارتباط و سیگنال بین اعصاب با عضله مورد نظر می شود. عضله ای که در آن تزریق بوتاکس صورت گرفته دیگر نمی تواند تا حد همیشگی خود فشرده و جمع شود و در نتیجه دیگر خبری از چین و چروک بر روی آن نبوده و یا شدت این خط و خطوط کمتر از قبل خواهد شد. بهترین نقاط تزریق بوتاکس در صورت برای خط و خطوط پیشانی، خطوط دور چشم، خط و خطوط روی بینی، چال پیشانی، خط های به وجود آمده بر روی گردن و همچنین دور لب ها ( بیشتر برای افراد سیگاری و همچنین پایین رفتن کناره های دهان) می باشد.
خط و خطوطی که در اثر آفتاب سوختگی و جاذبه به وجود آمده باشند معمولا بر اثر تزریق بوتاکس درمان نمی شوند و واکنشی به این ماده ندارند. باید دوباره بر این موضوع تاکید کنیم که بوتاکس یک ماده پر کننده منافذ خالی و پوست پرتقالی بر روی صورت نیست و قرار نیست مناطق دارای چین و چروک و فرورفتگی را پر کند. بوتاکس تنها منجر به ریلکس و آرام شدن عضلاتی می شود که به آن ها تزریق خواهد شد تا دیگر خبری از چین و چروک ها نباشد و عضلات مربوطه کمتر جمع و فشرده شوند.
در لینک زیر میتوانید درمان قطعی پوست پرتقالی را مشاهده کنید:
تزریق بوتاکس به عضلات چگونه است؟
تزریق بوتاکس به عضلات خاص و مورد نظر، از طریق یک سوزن باریک انجام می شود و میزان درد و ناراحتی ایجاد شده در حین این کار بسیار کم است. این پروسه تنها چند دقیقه به طول می انجامد و نیازی به استفاده از مواد و داروهای بیهوشی ندارد. معمولا حدود ۳ تا ۷ روز و در برخی شرایط خاص تا دو هفته طول می کشد تا شاهد تاثیر کامل و رضایت بخش بوتاکس در عضلات خود باشید.
استفاده از آسپیرین ها و همچنین دارو های ضد التهاب باید حدود ۲ هفته قبل از انجام این پروسه درمانی و تزریق بوتاکس متوقف شود که البته مجوز مربوط به این کار توسط پزشک معالج افراد صادر می شود. متوقف کردن استفاده از آسپیرین و دارو های ضد التهاب تنها به دلیل کاهش ریسک کبودی و قرمز شدن عضلات انجام می شود.
- پژمردگی و افتادگی ابرو و پلک های بیمار
- افتادگی و تنبلی کناره های دهان
به همین دلیل بیماران نباید تا ۴ ساعت پس از تزریق بوتاکس به عضلات خود، به نواحی مربوطه و نقاط تزریق بوتاکس در صورت دست زده و یا آن ها را بمالند. همچنین دراز کشیدن و خوابیدن تا ۴ ساعت پس از تزریق بوتاکس به هیچ وجه پیشنهاد نمی شود.
در صورت تزریق بوتاکس نزد متخصص بیماری های پوستی و همچنین به اندازه کافی و تجویز شده از ماده معتبر شاهد عوارض جانبی شدید و جدی نخواهید بود و نیازی به نگرانی در این زمینه نیست.
تزریق بوتاکس در چه افرادی ممنوع است؟
اما برخی از افراد و بیماران نباید از ماده بوتاکس و تزریق آن به عضلات و بدن خود استفاده کنند. از جمله این افراد می توان به موارد زیر اشاره داشت:
- بانوان حامله
- کسانی که از بیماری های مربوط به مغز و اعصاب رنج می برند.
- کسانی که به آلبومین و یا مواد نگه دارنده خاص حساسیت دارند.
از آن جایی که تزریق بوتاکس برای تمامی چین و چروک های صورت و گردن کارایی ندارند بهتر است قبل از اقدام به این کار و مشخص کردن مناسب ترین نقاط تزریق بوتاکس، حتما با متخصصین پوست در این زمینه مشورت کنید.
ماندگاری بوتاکس چقدر است؟
تاثیرات بوتاکس تا مدت ۲ تا ۴ ماه پایدار خواهند ماند. با گذر زمان توانایی حرکت و جمع شدن عضلات به آن ها بر می گردد و در نتیجه شاهد بازگشت دوباره چین و چروک ها خواهید بود. بنابراین باید برای رفع چین و چروک ها دوباره از تزریق بوتاکس در عضلات استفاده کنید. پس از تزریقات چند باره در بازه های زمانی مختلف معمولا میزان شدت چین و چروک های فرد کمتر می شود چرا که عضلات در نقاط تزریق بوتاکس صورت در طول زمان به آرام بودن و حرکت کمتر عادت خواهند کرد.
در این جا ممکن است این پرسش برایتان پیش بیاید که شما در گذشته شنیده بودید که تزریق بوتاکس هایی دوام بیش از ۶ ماه را به همراه دارند. در اینجا باید تأکید گردد که منبع استناد سخنان ما بر اساس بوتاکس های استاندارد گفته شده و متون علمی مستند است. دقیقاً زمانی که به کتاب Botounium Toxin به عنوان مرجع تزریق بوتاکس مراجعه می نماییم می بینیم که ویراستار آن یعنی Jean & A lstair Carruthers زمان مؤثر بودن بوتاکس را ۲ تا ۴ ماه عنوان می نمایند. این ۲ نویسنده از پایه گذاران بوتاکس برای مصارف زیبایی بوده اند.
فردی که بوتاکس استاندارد دریافت نموده است، به رغم کم شدن چین و چروک، توانایی حرکات صورت را از دست نداده است. با تزریق مواد غیر استاندارد چون عضلات فلج می شوند فرد توانایی حرکت عضلات صورت را از دست داده و به اصطلاح ماسکه و عروسکی می شود.
البته ایراد مواد غیر استاندارد به همین ختم نمی گردد. در واقع با تکرار مداوم انجام بوتاکس با مواد غیر استاندارد چون قوی تر از استاندارد عمل می نمایند قدرت عضلات در نقاطی که بوتاکس تزریق میشود، نیز از بین رفته و با یک حالت پف آلود و خواب آلوده در ناحیه پایین پیشانی و بالای چشم ها مواجه ایم.
پس در نهایت می توان نتیجه گرفت که روش استاندارد اصلاح چروک های خط اخم، پیشانی، دور چشم و بالای بینی بر اساس FDA معتبر آمریکا بوتاکس است و نه لیزر و نه لیفت نخ یا حتی جراحی. فقط باید توجه داشت که مهم درست انجام گرفتن آن توسط متخصص بیماری های پوست و با ماده معتبر می باشد.
دکتر نابت تاجمیر ریاحی متخصص پوست و مو در تهران
