خارش بدن در شب که خارش شبانه نیز نامیده می شود، می تواند به اندازه ای شدید باشد که نظم خواب را مختل کند. دلیل این اتفاق می تواند از علل طبیعی گرفته تا دغدغه های جدی تر در مورد سلامتی باشد.
علت خارش بدن در شب
دلایل زیادی برای احساس خارش در شب وجود دارد که مهمترین آنها عبارتند از:
– افزایش دمای پوست
برای اکثر افراد، عوامل طبیعی ممکن است دلیل خارش شبانه باشند. ریتم های شبانه روزی یا چرخه روزانه بدن شما بر عملکردهای پوست، همچون دما، تعادل مایعات و محافظت آن تأثیر می گذارد. برای مثال، دمای بدن شما و جریان خون به پوست شما، هر دو در بعد ازظهر افزایش می یابند و باعث گرم شدن پوست شما می شوند. افزایش دمای پوست می تواند باعث ایجاد احساس خارش در شما شود.
– هورمونها
ترشح برخی از مواد خاص همچنین در طول ساعات مختلف شبانه روز متفاوت است و در شب، شما سیتوکین های بیشتری ترشح می کنید ، که التهاب را افزایش می دهد. در نتیجه، تولید کورتیکواستروئیدها –هورمون هایی که التهاب را کاهش می دهند – کند می شود. همین امر میتواند علت خارش بدن در شب باشد.
علاوه بر این عوامل، پوست شما در شب آب بیشتری از دست می دهد. همانطور که ممکن است متوجه شده باشید، در طول ماه های خشک زمستان، پوست خشک شده احساس خارش می کند.
– تمرکز بیشتر هنگام خارش بدن در شب
هنگامی که در طول روز، پوست احساس خارش می کند، کار کردن و انجام سایر فعالیت ها، فکر شما را از این احساس آزاردهنده منحرف می کنند. به هنگام شب، ذهن کمتر دچار حواس پرتی می شود، که این امر ممکن است باعث شود، شما احساس خارش شدیدتری داشته باشید.
– بیماریهای پوستی
بیماری های پوستی همچون انواع جوش ، درماتیت آتوپیک، اگزما، التهابات پوستی، پسوریازیس و یا کهیر نیز میتواند علت خارش بدن در شب باشد.
– سایر دلایل خارش بدن هنگام شب
درکنار ریتم های شبانه روزی طبیعی بدن، شماری از شرایط سلامتی مختلف می توانند باعث شدیدتر شدن خارش پوست در شب شوند. این شرایط عبارتند از:
- حشراتی مانند گال، ساس و کرم پین
- شپش سر
- بیماری های کلیه یا کبد
- کم خونی، کمبودآهن
- مشکلات تیروئید
- شرایط روانی همانند اضطراب ، افسردگی و اسکیزوفرنی
- سندرم پای بی قرار
- سرطان هایی مانند سرطان خون و سرطان غدد لنفاوی
- اختلالات عصبی همچون، ام اس، زونا و دیابت
- واکنش های عصبی به موادی مانند مواد شیمیایی، داروها، غذاها یا مواد آرایشی
- بارداری
درمان خارش بدن در شب
در اینجا به چند دارو و درمان خانگی برای تسکین خارش پوست در شب اشاره خواهد شد:
– داروهای بانسخه و بدون نسخه
اگر یک بیماری مانند یک اختلال عصبی یا سندرم پاهای بی قرار باعث ایجاد خارش شده است، برای درمان آن به پزشک مراجعه کنید. برای درمان خودِ خارش شبانه ، می توانید داروهای بدون نسخه یا با نسخه ی پزشک را امتحان کنید. برخی از این داروها فقط خارش را تسکین می دهند. دیگر داروها به شما کمک می کنند راحت تر بخوابید. داروهای اندکی می توانند هر دو کار را با هم انجام دهند:
- آنتی هیستامین های قدیمی تر مانند کلرفیرامین (کلرتریمتون)، دیفن هیدرامین (بنادریل)، هیدروکسی زین (ویستاریل)، و پرومتازین (فنرگان) خارش را تسکین داده و به خواب رفتن شما کمک می کنند.
- آنتی هیستامین های جدیدتر، همچون فکسوفنادین (آلگرا) یا ستریزین (زیترک)، نیز مفید هستند و می توانند در شب یا در طول روز مصرف شوند.
- پمادهای استروئیدی، خارش را در منبع آن متوقف می کنند.
- داروهای ضد افسردگی مانند میرتازاپین (رمرون) و دوکسپین (سیلنور) اثر ضد خارش و آرام بخش دارند.
– داروهای خوابآور
برای کمک به خوابیدن و درمان خارش بدن در شب، شما میتوانید داروی ملاتونین را امتحان کنید. این هورمون طبیعی به تنظیم خواب شما کمک می کند. وقتی که این دارو را شبانه مصرف کنید، اثر آرام بخشی دارد که به شما کمک می کند با وجود خارش بخوابید.
درمان خانگی خارش پوست در شب
اگر اضطراب پوست شما را تحریک می کند، تکنیک هایی مانند مدیتیشن، یوگا یا آرامش عضلانی پیش رونده را امتحان کنید تا ذهن شما آرام شود.
همچنین شما می توانید برای درمان خارش پوست در شب ، با یک روان درمانگر (CBT) ملاقات کنید. این برنامه به شما کمک می کند برخی از افکار مضر و اعمالی که اضطراب شما را تشدید می کنند، از بین بروند.
شما می توانید این درمان ها را نیز امتحان کنید:
- در طول روز و قبل از خواب از یک مرطوب کننده بدون الکل استفاده کنید.
- از کمپرس های خنک برای تسکین خارش شبانه خود استفاده کنید.
- در آب ولرم و بلغور جو دو سر کلوئیدی یا جوش شیرین حمام کنید.
- یک دستگاه بخور را روشن کنید. این کار به مرطوب کردن هوای اتاق شما در زمان خواب کمک می کند.
– کارهایی که هنگام خارش شبانه پوست نباید انجام داد
اگر پوست شما در شب دچار خارش می شود، چند عامل وجود دارد که باید از آنها جلوگیری کرد:
- با هر نوع لباسی که باعث خارش شما می شود به رختخواب نروید. لباس خوابی ساخته شده از الیاف طبیعی و نرم مانند کتان یا ابریشم بپوشید.
- دمای هوای اتاق را خنک نگه دارید – حدود ۶۰ تا ۶۵ درجه فارنهایت. گرمای بیش از حد باعث خارش شما می شود.
- قبل از خواب از مصرف کافئین و الکل خود داری کنید. آنها رگ های خونی شما را گشاد می کنند و خون بیشتری را ارسال می کنند و بنابراین پوست شما گرم می شود.
- از هیچگونه لوازم آرایش، کرم ها و صابون های معطر و دیگر محصولاتی که باعث تحریک پوست شما می شوند ، استفاده نکنید.
- پوست خود را نخارانید. با اینکار پوست خود را بیشتر تحریک می کنید. اگر در شرایطی هستید که مجبور به خاراندن پوست خود در شب باشید، ناخن های خود را کوتاه نگه دارید.
دکتر نابت تاجمیر ریاحی، فوق تخصص پوست و مو در تهران