خارش سر و ریزش مو می تواند هم زمان یا به صورت جداگانه برای شما اتفاق بیفتد، البته که در بیشتر مواقع خارش بیش از حد، باعث سس شدن ریشه و ریزش مو نیز می شود. پروریتوس سر که آن را تحت عنوان خارش پوست سر می شناسیم، مشکل شایعی در اغلب افراد در برهه ای از زندگیشان رخ میدهد. در برخی موارد هم علت ابتلا به بیماری خاصی نبوده و واکنش پوست سر به فرآیند هایی مانند کراتین و یا پروتئین درمانی می باشد که پس از درمان مشکل زمینه ای، رویش مجدد مو را تجربه خواهید کرد. در ادامه به بررسی علت و درمان خارش سر و ریزش مو به دنبال آن میپردازیم….
ارتباط بین خارش سر و ریزش مو چیست؟
خارش سر و ریزش مو اگرچه ممکن است، کاملاً جدا از یک دیگر رخ دهند، امّا گاهی با یکدیگر در ارتباط هستند. عفونت های قارچی، آلرژی یا حساسیت به محصولات مراقبت از مو و فولیکول ها موی ملتهب، میتوانند موجب بروز خارش پوست سر و آسیب به فولیکول های مو و در نهایت، ریزش مو شود.در برخی موارد، زخم پوست سر میتواند موجب خارش شدید شود، زیرا بافت زخم میتواند به فیبرهای عصبی در پوست آسیب برساند. اگر ریزش موی فردی موجب تشکیل زخم شود، ممکن است فرد، دچار خارش پوست سر شود.
فردی که مکرراً پوست سر را محکم میخاراند، ممکن است موجب آسیب به پوست و فولیکول های مو شود. ریزش موی موقت، خونریزی، پوسته پوسته شدن به علت خاراندن از نتایج احتمالی این آسیب است. زمانی که دست از خاراندن سرتان بردارید، معمولاً شاهد رویش مجدد مویتان خواهید بود.در سایر موارد، شامل ریزش موی ارثی، طاسی با الگو در زنان یا مردان، شاهد ریزش مو بدون وقوع خارش هستیم. در این افراد، خراش پوست سر میتواند موجب ایجاد آسیب شود، امّا علت اصلی ریزش مو با این خارش مرتبط نیست. در فردی که دچار ریزش موی ارثیست، خاراندن، تأثیری بر ریزش مو ندارد.
علت ریزش مو بعد از کراتین و پروتئین
علت ریزش مو بعد از کراتینه کردن یا پروتئین مو برمیگردد به حساس بودن پوست سر فرد و مواد مصرفی که برای کراتین و پروتئین استفاده می شود. اگر این مواد نامرغوب باشد، و در حین انجام کار به پوست سر برخورد کنند، باعث ریزش مو و خارش سر خواهد شد.
علت های خارش سر و ریزش مو
همه ی افراد گاه گداری، دچار خارش سر میشوند و ریزش پنجاه إلی صد تار مو نیز در روز طبیعیست. اگرچه درصورتی که خارش پوست سر شدید باشد، نگران کننده است و شاید مناطق پوسته پوسته شده ای را مشاهده کنید یا ریزش مویتان شدیدتر شود. در ادامه لیستی از علل شایع خارش سر و ریزش مو را برایتان آورده ایم.
شوره سر
عقیده ی عموم بر اینست که شوره ی سر ناشی از غدد چربی پوست سر بسیار فعّال است. به همین دلیل است که معمولاً تا قبل از سنین نوجوانی مشاهده نمیشود و با ترشح ناگهانی هورمون ها، تولید چربی وارد سیر صعودی خود میشود.برخی محققان بر این عقیده اند که شوره ی سر یا سبوره، ناشی از عفونت قارچی پوست سر و فولیکول های مو است.
هم چنین موجب التهاب پوست سر و بروز خارش نیز میشود. قارچ میتواند ریشه ی مو را تضعیف کند و موجب ریزش مو شود. اگرچه ریزش مو به علت شوره ی سر نادر است و تنها در موارد شدید و درمان نشده در طولانی مدت رخ میدهد.
با کلیک روی دکمه ی زیر میتوانید درمان قطعی درماتیت سبوره را مشاهده کنید:
پسوریازیس
بهترین کرم برای پسوریازیس پوست سر در حدود پنجاه درصد افراد مبتلا به پسوریازیس بروز می یابد که میتواند موجب مشکلات زیر شود:
- پوسته های سفید و خشک بر روی پوست سر
- التهاب پوست سر
- ریزش موی ناشی از خاراندن شدید یا کندن پوسته های سر
قارچ پوست سر
گاهی علت خارش سر و ریزش مو ، قارچ پوست سر است. قارچ پوست سر یا رینگ وُرم پوست سر، نوعی عفونت قارچیست که در عمق ساقه ی مو نفوذ میکند و موجب خارش و ریزش مو میشود. با توجه به نوع قارچ دخیلی در عفونت، ممکن است مو از ناحیه کف سر یا بالاتر از آن جدا شود و ریشه ی مو بر جای بماند. این عفونت شدیداً مسری است و اغلب در کودکان دیده میشود.
آلوپسی آره آتا یا ریزش سکه ای مو
آلوپسی آره آتا موجب بروز ریزش دسته ای مو به همراه خارش و سوزی میشود و در نهایت، شاهد تکه های دایره ای شکل طاسی خواهیم بود. تصور بر اینست که این بیماری ناشی از حمله ی سیستم ایمنی به فولیکول های سالم مو است. اغلب در افراد با سابقه ی خانوادگی از سایر بیماری های خودایمنی، مانند دیابت نوع ۱ یا آرتریت روماتوئید رخ میدهد.
- جوش برجسته، خشک و پوسته پوسته
- نقاط سیاه و برآمده روی پوست سر
آلرژی یا حساسیت
در موارد شدید، حساسیت به موادی مانند رنگ موها می تواند موجب بروز التهاب، خارش پوست سر و ریزش مو شود. محققان یافته اند که یک درصد افراد، حساس به پارافنیلندیامین بوده اند، ماده ای که معمولاً در رنگ موها وجود دارد. التهاب و خارش در اطراف نیش حشرات نیز ممکن است رخ دهد و شبیه به یک جوش یا حساسیت پوستی به نظر برسد.
فولیکولیتیس
فولیکولیتیس، التهاب فولیکول های مو است. معمولاً ناشی از باکتری استافیلوکوکوس یا قارچ است. میتواند بر روی پوستتان در هر مکان رویش مو، مانند پوست سر، ایجاد شود. فولیکولیتیسی که پوست سر را درگیر می کند، علاوه بر ایجاد برآمدگی های کوچک و خارش دار، موجب وقوع ریزش موی موقت نیز میشود. با درمان صحیح، معمولاً مو مجدداً رویش پیدا میکند. امّا در موارد نادر، این بیماری میتواند موجب ریزش موی دائمی شود.
لیکن پلان
لیکن پلان، بیماری التهابی پوست سر است که گمان میکنند ناشی از خطای سیستم ایمنی باشد. عموماً در زنان جوان رخ میدهد و می تواند موجب ایجاد نواحی بدون مو به همراه عوارضی، شامل موارد زیر، در پوست سر شود:
- پوسته پوسته شدن
- قرمزی
- سوزش
- برآمدگی
- تاول
روش های درمان خارش سر و ریزش مو
روش درمانی با توجه به علت خارش سر و ریزش مو متفاوتند. ممکن است پزشکتان موارد زیر را پیشنهاد کند:
– استروئیدها (به صورت خوراکی مصرف یا به صورت کرمی بر روی پوست استعمال یا به پوست سر تزریق میشوند) برای کاهش التهاب
– ضدقارچ ها (به صورت موضعی یا خوراکی استعمال میشوند) برای مقابله با قارچ ها
– داروهای درمان سیستم ایمنی برای فعال یا غیرفعال کردن پاسخ دفاعی سیستم ایمنی بدن
درمان های شایع ریزش موی سر، شامل موارد زیر است:
– مصرف ماینوکسیدیل ۱۰ یا ۵ درصد (روگائین) برای کاهش سرعت ریزش مو و رویش موی جدید
– فیناستراید (پروپسیا) برای درمان طاسی ارثی
– کاشت مو
– تزریق فیلر مو یا هیر فیلر برای تقویت مو ها و فولیکول مو ها برای رویش مجدد
– مزوتراپی مو
– پی آر پی مو
– مصرف ویتامین ها
درمان خانگی خارش پوست سر و ریزش مو
همیشه خارش پوست سر به همراه ریزش مو، نیازمند درمان نیست. در اینجا چند روش را لیست کرده ایم که خودتان میتوانید انجام دهید تا از سلامت پوست و مویتان مطمئن شوید.
حفظ رژیم غذایی سالم
- آهن
- روی
- نیاسین
- سلنیوم
- ویتامین A، D و E
- بیوتین
- آمینواسیدها
- پروتئین
شامپوی متناسب با موی سر خود استفاده کنید.
اگر دارای شوره سر هستید، به عنوان مثال از شامپوهای حاوی سلنیوم یا زینک برای مقابله با قارچ استفاده کنید.
روغن های مرغوب و مناسب را امتحان کنید
شواهد علمی زیادی مبنی بر کارکرد این روغن ها وجود ندارد، امّا برخی از تحقیقات بر روی حیوانات نشان داده است که استفاده از روغن های اساسی خاصی، مانند رزماری و نعناع فلفلی میتواند موجب کاهش سرعت ریزش مو و افزایش سرعت رویش مجدد مو شود. روغن های اساسی باید پیش از استعمال بر روی پوست سر در روغن های حامل خاصی حل شوند. به هیچ عنوان از کرم‌هایی مثل وازلین برای درمان خشکی و ریزش مو استفاده نکنید.
پوست سرتان را ماساژ دهید
تحقیقاتی منتشر شده در ای پلاستی نشان می دهد که ماساژ پوست سر، احتمالاً از طریق افزایش جریان خون یا تحریک سلول های مو، موجب افزایش ضخامت مو میشود.
با موهایتان با ملایمت رفتار کنید.
- پوست سر را محکم نخارانید.
- موهایتان را محکم دم اسبی نبندید.
- موها و پوست سرتان را در معرض گرمای شدید قرار ندهید و از محصولات آرایش مو استفاده نکنید.
- موهایتان را با شامپوی ملایمی بشویید و بگذارید خودش خشک شود، حدأقل تا زمانی که علت خارش و ریزش مویتان را بفهمید.
آیا خارش سر باعث ریزش مو میشود؟
اگر خارش به اندازه کافی شدید باشد که به پوست آسیب برساند می تواند موجب ریزش مو بشود.خارش پوست سر به طور بالقوه منجر به نازک شدن مو می شود. آسیب رساندن به پوست سر تا حدی که باعث ایجاد اسکار شود می تواند به فولیکول های مو نیز آسیب برساند ، که باعث ریزش مو در نواحی آسیب دیده می شود و می تواند دائمی باشد.
پیشگیری از خارش سر و ریزش مو
همانطور که در مقاله روش های فوق العاده برای درمان ریزش مو به تفصیل توضیح داده ایم، درمانهای خانگی استفاده از روغن های ضروری برای رشد مو و کمک به لایه برداری پوست سر بسیار مفید خواهد بود.
مصرف مواد غذایی برای رشد مو، مانند تخم مرغ، ماهی و نوشیدنی های سویا برای جبران کمبود ویتامین ها و مینرال ها و مواد معدنی بدن از قدم های مهم برای درمان ریزش مو و رویش مجدد آن است.
استفاده از شامپوهای غنی شده با روی، که می تواند به درمان عفونت های قارچی کمک کند. استفاده از شامپو برای کمک به شوره سر استفاده از کرم ها یا پمادهایی که به جلوگیری از خارش کمک می کنند.
دکتر تاجمیر ریاحی متخصص پوست و مو
