پوست زیر بغل به دلیل شرایط خاص خود، بیش از بقیه نواحی بدن در معرض جوش و مشکلات پوستی قرار می گیرد. از عواملی که باعث ایجاد جوش زیر بغل می شوند می توان به اصطکاک، هیدرآدنیت چرکی، مو های زیر پوستی، حساسیت به تیغ و عفونت های باکتریایی اشاره کرد.
به دلیل وجود تعداد زیادی غدد عرق و فولیکول مو در ناحیه زیر بغل، احتمال مسدود شدن منافذ پوست به شدت بالا می باشد. انسداد منافذ متعاقباً باعث ایجاد جوش و سایر برجستگی های پوستی خواهد شد.
با اینکه جوش ها و بثورات پوستی ممکن است شبیه هم به نظر برسند، اما از روش های متفاوتی برای تشخیص و درمان آن ها استفاده می شود. در بسیاری از موارد، جوش زیر بغل را می توان به کمک روش های خانگی یا پزشکی کنترل کرد.
علل ایجاد جوش زیر بغل
جوش زیر بغل به دلایل زیر ایجاد می شود:
اصطکاک:
ناحیه زیر بغل به دلیل حرکت مداوم بازو ها تحت اصطکاک و تنش قرار می گیرد. سایش دائمی پوست روی پوست، سبب تحریک و قرمزی آن ناحیه شده و پوشیدن لباس های تنگ، بند سوتین، یا بند کیف و کوله پشتی نیز به این مشکل دامن می زند. به یاد داشته باشید که حتی با استفاده از دئودورانت یا ضد تعریق، عرق کردن این ناحیه می تواند حساسیت و تحریک را تشدید کرده و باعث انسداد منافذ و جوش شود.
حساسیت و قرمزی ناشی از تیغ:
اصلاح موهای زیر بغل گاهی اوقات باعث بروز حساسیت، بثورات و تحریک پوستی می شود. این مشکل معمولاً در ابتدا با خارش و ناراحتی همراه بوده و بعد از چند روز خود به خود برطرف می شود.
حساسیت و قرمزی ناشی از تیغ بیشتر زمانی رخ می دهد که برای شیو موهای زائد از تیغ کند یا قدیمی استفاده شود، و یا پوست حین شیو کردن به خوبی مرطوب نشده باشد. همچنین، استفاده از تیغ نامناسب ممکن است باعث ورود باکتری ها به بریدگی های کوچک پوست شده و عفونت هایی مثل فولیکولیت یا جوش های چرکی ایجاد کند.
موهای زیر پوستی:
موهای زیر پوستی زمانی ایجاد می شوند که مو به جای رشد مستقیم، داخل پوست برگشته و رشد کند. این مشکل معمولاً در افرادی که موهای ضخیم و مجعد دارند (و در قسمت هایی از بدن مثل زیر بغل که مرتب اصلاح می شوند) بیشتر دیده می شود.
موهای زیر پوستی معمولاً خود به خود از بین می روند. اما نباید به آن ها دست زده و موها را به زور خارج کرد؛ چون این کار ممکن است باعث ورود باکتری ها و ایجاد عفونت هایی مثل فولیکولیت شود.
فولیکولیت:
فولیکولیت نوعی عفونت فولیکول مو است که معمولاً به دلیل تحریک، اصلاح یا سایر عوامل ایجاد می شود. این عفونت بیشتر به دلیل ورود باکتری استافیلوکوکوس اورئوس به پوست اتفاق می افتد؛ اما گاهی اوقات ممکن است ویروس ها و قارچ ها نیز در این امر دخیل باشند.
فولیکولیت معمولاً به شکل یک برجستگی قرمز یا سفید در نزدیکی فولیکول مو دیده شده و حاوی چرک یا خون می باشد.
در بیشتر موارد، با کنار گذاشتن عادت هایی که باعث آسیب به فولیکول شده اند، این مشکل خود به خود برطرف می شود. اما با تشدید یا ادامه دار شدن عفونت، بهتر است به متخصص پوست مراجعه شود. پزشک برای درمان و پیشگیری از این مشکل، پماد های ضد باکتری یا صابون های مخصوص تجویز خواهد کرد.
در موارد عفونت باکتریایی، مصرف آنتی بیوتیک در دستور کار قرار می گیرد. استفاده از صابون های ضد باکتری مثل شوینده های حاوی بنزوئیل پراکسید نیز می تواند به از بین بردن باکتری های روی پوست کمک کند. اما استفاده از این صابون ها در برخی افراد ممکن است باعث تحریک و خشکی پوست شود.
حساسیت تماسی:
درماتیت تماسی آلرژیک زمانی اتفاق می افتد که پوست با ماده ی آلرژن تماس پیدا کند. این مواد در ناحیه زیر بغل می‌توانند شامل دئودورانت، صابون بدن یا مواد شوینده ای باشند که برای شست و شوی لباس ها استفاده می شوند.
برای پیدا کردن ماده حساسیت زا، بهترین راه مراجعه به متخصص پوست می باشد. زیرا برای رفع این مشکل، تنها اجتناب از ماده ای که باعث واکنش آلرژیک می شود کافیست. در برخی موارد پیچیده، برای تشخیص دقیق ماده حساسیت زا به آزمایش حساسیت (پچ تست) نیاز خواهید داشت.
دارو هایی مثل آنتی هیستامین های بدون نسخه، کرم های استروئیدی موضعی و استروئید های خوراکی می توانند به کاهش علائم حساسیت کمک کنند.
جوش های چرکی:
جوش های چرکی یا دمل، برجستگی های قرمز و دردناکی هستند که به دلیل عفونت باکتریایی ایجاد می شوند. این نوع جوش ها بیشتر در نواحی که در معرض رطوبت و اصطکاک قرار دارند، مثل زیر بغل و کشاله ران، بروز می یابند.
عدم درمان جوش های چرکی ممکن است سبب افزایش سایز و درد آنها شود. اما خوشبختانه پس از مدتی جوش ها سر باز کرده و بهبود پیدا می کنند. استفاده از کمپرس گرم و تمیز نگه داشتن ناحیه می تواند به کاهش علائم و جلوگیری از عفونت کمک کند.
از فشار دادن یا ترکاندن جوش‌های چرکی به شدت بپرهیزید! این کار ممکن است عفونت را تشدید کرده و منجر به ایجاد لک یا زخم در ناحیه شود. اگر جوش شما طی چند هفته بهبود پیدا نکرده و یا علائمی مثل تب یا بی حالی را تجربه کردید، باید به پزشک مراجعه کنید. گاهی اوقات پزشک برای تخلیه جوش، با رعایت نکات بهداشتی یک برش کوچک ایجاد کرده و چرک ها را تخلیه می کند.
پیشنهاد مطالعه: بهترین سن برای لیزر جای جوش
عفونت قارچی:
تمام نواحی مرطوب بدن، مستعد عفونت های قارچی هستند. از علائم این نوع عفونت ها (که توسط کاندیدا ایجاد می شود) می توان به برجستگی های قرمز و تاول های چرکی اشاره کرد.
در بسیاری از موارد، عفونت های قارچی را می توان با کرم های ضد قارچ بدون نسخه درمان کرد؛ اما به دلیل شباهت علائم این مشکل به سایر مشکلات پوستی، بهتر است برای تشخیص دقیق به پزشک مراجعه شود.
هیدرآدنیت چرکی:
هیدرآدنیت چرکی یک بیماری پوستی است که ممکن است در هر ناحیه از بدن رخ دهد؛ اما بیشتر در زیر بغل و کشاله ران ایجاد می شود. این بیماری ابتدا به صورت برجستگی های کوچک و جوش مانند بروز یافته و به مرور زمان بزرگ تر می شود. عدم درمان آن، ممکن است مشکل شما را شدید تر و برجستگی ها را عمیق تر کند. هیدرآدنیت چرکی بسیار دردناک است و حتی حرکت بازو را دشوار می کند.
برای درمان هیدرآدنیت چرکی، روش های مختلفی وجود دارد که شامل موارد زیر می شود:
- مصرف داروهایی مثل آنتی‌بیوتیک ها
- تغییر سبک زندگی، مانند کاهش وزن و ترک سیگار
- جراحی برداشتن نواحی آسیب دیده
- استفاده از شوینده های ضد باکتری مثل کلرهگزیدین ۴٪ و بنزوئیل پراکسید ۱۰٪
- مصرف دارو های بیولوژیکی
نتیجه گیری:
جوش های زیر بغل یکی از مشکلات شایع پوستی هستند. این ناحیه به دلیل داشتن غدد عرق و فولیکول های موی متمرکز و همچنین، تماس با رطوبت و محصولات بهداشتی مختلف، بیشتر از سایر نواحی بدن مستعد جوش و حساسیت های پوستی می باشد. اصلاح موهای زیر بغل نیز از دیگر عواملی است که منجر به ایجاد جوش می شود.
در بعضی موارد، جوش های زیر بغل را می توان با روش های ساده ی خانگی درمان کرد. اما اگر جوش ها شدید، طولانی مدت یا وخیم باشند، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
دکتر تاجمیر ریاحی، متخصص پوست و مو
