در حالی که جوش یا آکنه رایج ترین اختلال پوستی در بیشتر نقاط دنیا می باشد اما بخش کوچک تری از افراد به جوش کیستی ابتلا می یابند. جوش کیستی و یا آکنه کیستیک به دلیل دردناک بودن و ظاهر قابل توجهی که دارد می تواند برای افراد مبتلا بسیار آزار دهنده باشد. در این مقاله علاوه بر راهکارهای درمانی، عکس انواع جوش کیستی را میتوانید مشاهده کنید.
جوش کیستی چیست؟
جوش کیستی و یا جوش کیستیک شدید ترین نوع آکنه ولگاریس است. این اختلال دردناک پوستی اغلب تحت عنوان آکنه شدید شناخته می شود. از جمله ویژگیهای تشخیصی این نوع آکنه می توان به ضایعات ملتهب و بزرگی اشاره کرد که در عمق پوست تشکیل شده و به بروز برآمدگی هایی بزرگ و نمایان در سطح پوست منجر می شوند.
با اینکه جوش کیستی اغلب بر روی گونه ها، سینه، کمر، پیشانی و چانه پدیدار می شود اما می تواند در نواحی دیگری همچون شانه، سینه، بازو ها و دیگر نواحی بدن نیز نمایان گردد. این نوع جوش ها از عمق لایه اپیدرم پوست برآمده و برخلاف پوستول ها و جوش های سر سفید فاقد یک سر بر روی سطح پوست هستند.
افراد مبتلا به جوش کیستی علاوه بر ضایعات ملتهب و دردناک می توانند به کومدون های متعدد نیز دچار شوند. این کومدون ها جوش هایی هستند که یا سر باز یا سر بسته هستند و به ترتیب دانه های سیاه روی بینی و جوش سر سفید نامیده می شوند. البته این نوع جوش نباید با جوشهای مشابه در کودکان اشتباه گرفته شود. جوش آبدار در کودکان ناشی از نوعی باکتری به نام ستافیلوکوکوس اورئوس است.
عکس جوش کیستی
در ادامه تعدادی از عکس های جوش کیستی و یا همان آکنه کیستیک را مشاهده خواهید کرد:
علائم و نشانه های آکنه کیستیک
مشخصه اصلی جوش کیستی، برآمدگیهای دردناک طولانی مدت بر روی صورت، پشت گردن، سینه و کمر می باشد. ممکن است بینی از این آکنه در امان باشد یا به طور قابل توجهی با این جوش های چرک دار و گرهک درگیر باشد. هنگامی که این گرهک ها سرانجام عقب نشینی کردند، آنها معمول از خود چاله های جای جوش بر جای می گذارند.
🔔 برای درمان چاله های صورت میتوانید به لینک زیر مراجعه کنید:
درمان چاله های صورت
این زخمها ممکن است همان جای زخم های قدیمی “یخ گیری” آکنه باشند، اما بسیاری از اینها با هم انباشته میشوند و باعث ایجاد جای زخم چکشی (Ice pick) می شود، اما بسیاری از این جای زخم ها با هم جمع می شوند و باعث ایجاد جای زخم “کرم خورده” می شوند. این حالت به طور ویژه ای احتمال دارد که بر روی گونه ها اتفاق بیفتد. در حالیکه به صورت جوش های چرکی شروع می شوند، به برجستگی های ملتهب قرمز رنگ تبدیل می شوند و در نهایت پس از درمان یا بهبودی ممکن است لکه های صورتی رنگی از آنها به جا بماند.
علت جوش کیستی
در حالی که عوامل بسیاری در بروز جوش کیستی نقش دارند اما تعیین علت دقیق این ضایعات پوستی می تواند دشوار باشد. البته، این به معنای غیر قابل درمان بودن جوش ها نمی باشد. افراد با مراجعه به متخصص پوست و مو میتوانند بهترین روش درمان جوش های خود را پیدا کنند.
تعیین علت بروز جوش های کیستی شامل بررسی عوامل متعددی می شود که از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ژنتیک و عوامل وراثتی
- سبک زندگی
- رژیم غذایی
- تغییرات هورمونی ناشی از برخی دوره های زندگی
– بررسی نقش ژنتیک
خیلیها گمان میکنند ژنتیک و سابقه خانوادگی در جوش کیستی نقش دارد در حالی که سابقه خانوادگی در بروز جوش کیستی ، حتی در بدترین موارد برای همه صدق نمی کند.
– بررسی نقش هورمونها
افزایش تستوسترون، چه داخل بدن چه خارج آن از طریق جذب استروئیدهای آنابولیک ممکن است باعث جوش کیستی شود و یا حتی آن را بدتر کند. در حالیکه بیشتر قرص های ترکیبی پیشگیری از بارداری یک مزیت درمانی برای آکنه نیز دارند، اما آن دسته از قرص های پیشگیری از بارداری که پروژسترون آنها غالب است ، مانند قرص های ریز پروژسترون، کاشت های پروژسترون و دستگاه های داخل رحمی پاک کننده پروژسترون می توانند آکنه را بدتر کنند، این موارد می توانند به عنوان پیشگیری از بارداری مورد استفاده قرار گیرند، در حالیکه استفاده از ایزوترتینوئین آن برای آکنه در نظر گرفته شده است.
– سیگار کشیدن
گرچه، کارکرد آن واضح نیست، سیگار کشیدن ممکن است همه انواع آکنه را بدتر کند و در حقیقت یکی از سه عامل احتمال خطر ابتلا به جوش چرکی می باشد. بسیاری از تحقیقات نشان داده اند که سیگار کشیدن با اثرات سیگار برگ، تنباکو بدون دود، نیکوتین و نیکوتین بخاری شده به خوبی تعریف نشده است.
جوشهای کیستی چانه
جوشهای کیستی معمولاً در قسمت چانه و فک رخ می دهد و این قسمتها رایج ترین مکان برای جوش کیستی بالاخص در بزرگسالان است. آکنه های کیستی چانه غالباً در اثر نوسانات هورمون ها ایجاد می شوند و این به معنای اختلال در سیستم غدد درون ریز شما است. این جوشها معمولاً در نتیجه آندروژن های اضافی است که غده های روغنی را بیش از حد فعال میکنند و منافذ پوست را میبندند.
این عدم تعادل هورمون همچنین میتواند مربوط به رژیم غذایی باشد. به رژیم غذایی خود نگاهی بیندازید و ببینید آیا کاهش مصرف قند، نان سفید، غذاهای فرآوری شده و لبنیات به بهبود جوشهای کیستی شما کمک میکنند یا نه.
درمان جوشهای کیستی چانه
انوع داروهای خانگی همچون جوش شیرین، ماسک های مختلف، سرکه سیب و روغن درخت چای برای درمان جوشهای کیستی چانه توصیه می شوند و اغلب افراد می توانند به صورت آنلاین به ویژه در وب سایت هایی که این مکمل ها یا درمان ها به فروش می رسند، در جست و جوی این داروها باشند. این داروها هنگامی که در معرض چالش علمی قرار می گیرند، معمولا غیرمؤثر می باشد و تنها تشخیص و درمان مؤثر را به تعویق می اندازند.
۱. رژیم غذایی برای درمان جوش کیستیک
رژیم غذایی ممکن است در درمان جوش کیستی کمک کند، همانطور که برای دیگر انواع آکنه نیز تأثیر دارد.
– غذاهای چرب مصرف نکنید
به جز مصرف زیاد چربی و شکلات که بسیاری آنها را دلیل اصلی آکنه خود می دانند، شیر، به ویژه شیر کم چرب ، وقتی که به صورت متعادل مصرف نشود، آکنه را بدتر می کند.
غذاهایی با شاخص گلیسمی بالا (که به سرعت قندخون را افزایش می دهند) نیز مرتبط با آکنه شدید می باشند. دیگر محصولات جانبی مانند شیر، مکملهای پروتئین و پنیر نیز ممکن است آکنه را بدتر کنند. بسیاری از بیماران که احساس می کنند “عرق کردن در باشگاه” باعث شدیدتر شدن آکنه آنها می شود، باید نوشیدنیهای پروتئینی را که پس از ورزش مصرف می کنند کنار بگذارند.
تحقیقات نشان داده است که تغییر برخی عادات غذایی به طور قابل توجهی علائم آکنه کیستی را کاهش می دهد. برای بهبود و رفع جوشهای کیستیک موارد زیر را در نظر بگیرید:
– از غذاهایی که باعث نوسان قند خون میشود بپرهیزید
اجتناب از نوسانات قند خون با پیروی از رژیم غذایی با شاخص گلیسمی پایین برای کنترل جوش های کیستی رویکرد جدیدی است که به شدت در حال گسترش است. شاخص گلیسمی (GI) شاخصی است که میتواند سرعت کاهش یا افزایش قند خون در یک ماده غذایی را اندازه گیری کند.
انتخاب غذاهایی با GI بالا ، مانند نوشابه، شیرینیجات، آب نبات، غلات شیرین و بستنی نوسانات چشمگیری در قند خون ایجاد می کند و می تواند آکنه را تشدید کند. برخی مشاهدات علمی بهبود قابل توجهی در درمان جوشهای کیستی چانه در افرادی که رژیم غذایی با شاخص گلیسیرین پایین و پروتئین بالا داشتهاند نشان میدهد.
– غذاهای کامل و غنی از مواد مغذی بخورید
پیروی از یک رژیم غذایی غنی از مواد مغذی یکی از بهترین روشها برای درمان و پیشگیری از آکنه کیستیک به طور طبیعی است. با توجه به اینکه التهاب باعث آکنه می شود ، انتخاب غذاهایی که التهاب را کاهش می دهند بسیار مهم است.
پر کردن بشقاب خود با سبزیجات و میوههای رنگارنگ یکی دیگر از راههای تعدیل التهاب و کاهش علائم جوش کیستی است. این غذاها آنتی اکسیدان های ضد التهابی و سایر مواد مغذی حیاتی پوست، مانند ویتامین C را به بدن شما می رسانند. همانطور که میدانید تاثیر تزریق ویتامین سی بر روی پوست بسیار زیاد است و میتواند در کاهش آکنه های کیستیک موثر باشد.
– ویتامین آ مصرف کنید
ویتامین A به صورت خوراکی یا با تزریق برای درمان آکنه با اثرات متغیر مورد استفاده قرار می گیرد. به دلیل این که ایزوترتینوئین یک آنالوگ ویتامین A می باشد، در حین استفاده از این دارو به دلیل احتمال خطر سمیّت ویتامین A، ویتامین A بیشتری نباید مصرف شود. بیوتین، یک هم عامل ویتامین، برای پوست، مو و ناخنهای سالم ضروری است، اما توجه کنید که مصرف ویتامین آ به تنهایی نمیتواند آکنه کیستیک را درمان کند.
🔔 خواص بیوتین برای رشد مو
۲. سایر روشهای درمان جوش کیستی چانه
علاوه بر رژیم غذایی راهکارهای زیر را امتحان کنید:
- رژیم خود را دوباره ارزیابی کنید و مصرف غذاهای فرآوری شده یا لبنیات را کاهش دهید.
- از لمس صورت و چانه خود پرهیز کنید (مثلا دست خود را زیر چانه خود نگذارید)
- تلفن همراه خود را تمیز نگه دارید تا هنگام مکالمه باکتری بیشتری به چانه خود منتقل نکنید.
- مارک های مواد غذایی را بررسی کنید و ببینید آیا این برندها هورمون هایی به غذاهای مصرفی شما اضافه میکنند یا خیر؟
- فعالیتها و ورزشهایی که استرس شما را کاهش میدهد انجام دهید و بیشتر بخوابید.
- برای کمک به درمان جوشهای شدید کیستی در چانه به متخصص پوست مراجعه کنید.
بهترین پماد برای جوش چانه
پمادهایی که برای جوش چانه تجویز می شوند عدمتا عبارتند از بنزوئیل پراکسید (با شدت Rx)، آنتی بیوتیک های موضعی، رتینوئیدهای موضعی (مانند Tazorac یا Retin-A) یا داپسون موضعی مانند Aczone.
– پماد دیفرین: رتینوئیدها برای لایه برداری پوست و پاکسازی منافذ شما از کثیفی و چربی مفید هستند، به همین دلیل برای کیست ها نیز مفید هستند. دیفرین حاوی آداپالن است (دارویی که التهاب را کاهش می دهد)، از ایجاد آکنه جدید جلوگیری می کند، جوش های سرسیاه را بهبود می بخشد و به بهبود تغییر رنگ پوست کمک می کند. می توانید شبها به اندازه یک نخود از این پماد روی جوش های چانه خود استفاده کنیدو تا زمانی که پوست شما با این پماد سازگار می شود، آن را یک شب در میان استفاده کنید.
-پماد هیدروکورتیزون: از آنجایی که التهاب یکی از جنبه های کلیدی جوش کیستی چانه است، کرم هیدروکورتیزون می تواند تا حدی کمک کند. هیدروکورتیزون باعث میشود جوش چانه کمتر قرمز و متورم به نظر برسد و به جای راهحلی طولانیمدت، یک راه حل موقتی و آرایشی است.

عوارض جوش کیستیک
عدم درمان مناسب جوشهای کیستیک می تواند عواقب نامطلوبی داشته باشد که این موارد از عوارض ظاهری تا مشکلات سلامت روانی را شامل شوند. بنابراین، درمان هر چه زودتر این اختلال پوستی جهت پیشگیری از آسیب ها و اثرات بلند مدت ضروری است.
– اسکار جوش
اسکار یا جای جوش یکی از آزار دهنده ترین جنبه های جوش کیستی می باشد. اسکار های شدید ناشی از جوش را می توان به صورت نشانه هایی عمیق یا برآمده بر روی سطح پوست افراد مبتلا مشاهده کرد. گاهی اوقات از بین بردن اسکار جوش ممکن است بسیار سخت باشد.
– هیپرپیگمانتاسیون (لکه های پوستی)
پس از التیام یافتن جوش امکان دارد لکه هایی قرمز یا تیره رنگ روی پوست بر جای بمانند که به آن هیپرپیگمانتاسیون میگویند. ممکن است این موارد با جای جوش اشتباه گرفته شوند اما این لکه ها اسکار نبوده و در نتیجه رنگدانه ای شدن پوست به وجود می آید که در پزشکی تحت عنوان ماکول شناخته می شوند.
– عواقب روانی
جوش ها علاوه بر اثرات بلند مدت جسمانی می توانند با مشکلات سلامت روانی همچون افسردگی و اضطراب نیز ارتباط داشته باشند. همزمان با افزایش اهمیت تصویر ذهنی فرد از بدن خود در سال های نوجوانی، آشکار بودن ضایعات و اسکار جوش ها می تواند به کاهش اعتماد به نفس فرد منجر شود.
جوش کیستی چگونه تشخیص داده می شود؟
پزشک یا متخصص پوست به آسانی می تواند در حین معاینه دیداری التهاب قابل توجه جوش ها را مشاهده کرده و نوع جوش را تشخیص دهد. همچنین، با مراجعه به متخصص پوست می توان از عدم ابتلا به بیماری های دارای علائم مشابه به این اختلال کسب اطمینان کرد.
بیماریهای دارای علائم مشابه با جوش کیستی عبارتند از:
- درماتیت دور دهانی
- میلیا
- فولیکولیت
- آکنه روزاسه
البته، در صورت ابتلا به جوش کیستی و عدم پاسخگویی به درمان اولیه امکان دارد انجام آزمایش های تشخیصی بیشتری مورد نیاز باشد. در این موارد، پزشک یک آزمایش کشت از ضایعه انجام داده تا ابتلای فرد به مشکلات مشابه مانند فولیکولیت یا روزاسه را تشخیص دهد.
بیشتر بخوانید: درمان قطعی روزاسه
درمان جوش کیستی
عکس جوش کیستی:
در اغلب موارد، درمان جوشهای کیستی نیازمند روش های درمانی متعدد، تعهد فرد به مصرف محصولات پوستی با کیفیت و از همه مهم تر کمک یک متخصص پوست معتبر می باشد. در ادامه رایجترین درمان های برای جوش کیستیک را بررسی میکنیم:
– داروهای آنتی بیوتیک خوراکی
بسیاری از متخصصان پوست و پزشکان دارو های آنتی بیوتیک خوراکی را به عنوان اولین خط درمان جوش کیستی تجویز می کنند. با این حال، مصرف دارو های آنتی بیوتیک تنها برای مدت کوتاهی پیشنهاد می شود زیرا امکان مقاوم شدن باکتری نسبت به این دارو ها وجود دارد.
در اغلب موارد، پزشکان جهت بدست آمدن بیشترین تاثیرگذاری در درمان جوشهای کیستی مصرف محصولات و پمادهای موضعی را در کنار مصرف آنتی بیوتیک های خوراکی توصیه می کنند.
– تزریق استروئید برای درمان جوشهای کیستی
در صورت عدم مشاهده هر گونه بهبود در وضعیت جوش های کیستی، برخی متخصصان پوست جهت کاهش التهاب و پیشگیری از زخم شدن جای جوش تزریق دارو های استروئیدی را تجویز می کنند.
تاثیرات این تزریق تنها پس از چند ساعت نمایان می شوند. با اینکه تزریق استروئید راه حلی ساده برای این مشکل پوستی به نظر می رسد اما باید توجه داشت که تزریق کورتیزون باکتری موجود را از بین نبرده و فقط علائم مرتبط با آن را کاهش می دهد.
– درمان فوتودینامیک (PDT)
در طول این فرایند، یک پماد مخصوص (فوتوسنسیتایزر) به محل جوش اعمال شده و سپس یک نور کنترل شده به رنگ قرمز یا آبی بر روی محل تابانده می شود. این فرایند با هدف کوچک کردن غدد سباسه، کاهش مقدار چربی و از بین بردن باکتری ها در منافذ پوست و همچنین کاهش موثر اندازه جوش های کیستی انجام می شود.
– ایزوترتینوئین
ایزوترتینوئین دارویی امید بخش برای مبتلایانی است که روش های دیگر در درمان جوشهای کیستی آنان موثر نبوده است. ایزوترتینوئین یک داروی خوراکی قدرتمند است که از ویتامین A مشتق شده و با تغییر شکل غدد سباسه جریان تولید چربی در این غدد را متوقف می کند. این کاهش در تولید سیبوم می تواند به کاهش مقدار باکتری و در نهایت رفع عفونت منجر شود.
– ایزولاز برای درمان جوش کیستی
ایزولاز درمانی است که در آن با استفاده از یک دستگاه مکش منافذ پوستی پاکسازی شده و مقدار چربی اضافی آن ها خارج می شود. پس از این کار یک لیزر با طیفی وسیع جهت از بین بردن باکتری آکنه و کاهش فعالیت غدد تولید کننده چربی به پوست بیمار تابانده می شود.
ایزولاز یک نوع لیزر است که به تایید سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) رسیده و می تواند با از بین بردن مواد زائد در عمق منافذ پوست یا نزدیک کردن آن ها به سطح پوست تخلیه ایمن مواد زائد را ممکن سازد. همچنین این روش در درمان قطعی منافذ باز پوست صورت نیز موثر است. این درمان بدون درد بوده اما بسیار پرهزینه است. امکان دارد دست یابی به نتایج مطلوب نیازمند چندین جلسه درمانی باشد.
– تخلیه جوش کیستی
در صورتی که کیست بزرگ و ملتهب باقی مانده و سبب ایجاد درد شود افراد میتوانند با مراجعه به متخصص پوست محتویات آن را تخلیه کنند. در طول این فرایند، برشی کوچک بر روی پوست ایجاد شده و محتویات کیست تخلیه می شود. با اینکه تخلیه کیست سریع و معمولا بدون درد است اما حتی پس از تخلیه کامل، امکان بازگشت کیست وجود دارد.
– قرص های ضد بارداری برای درمان جوش کیسیتیک
قرص های ضد بارداری به روشی رایج و محبوب جهت کنترل آکنه کیستیک تبدیل شده اند. قرص های ضد بارداری با استروژن و پروژسترونی که دارند میتوانند سبب کاهش مقادیر هورمون های آندروژن در بدن شوند. هر چه هورمون آندروژن کمتری در بدن تولید شود، سبوم کمتری نیز ترشح می شود. با کنترل کردن تولید سبوم احتمال بروز و شدت جوش های کیستی کاهش می یابد.
برای مشاهده ی درمان پوست پرتقالی میتوانید به لینک زیر مراجعه کنید:
درمان پوست پرتقالی
درمان جوش کیستی با طب سنتی
برای درمان جوش کیستی با طب سنتی روشهای مختلفی وجود دارد. یکی از روشهای رایج استفاده از طب سوزنی است. به این صورت که متخصص طب سوزنی در نواحی خاصی از بدن که با تشخیص خودش عامل جوشهای کیستیک است، سوزنهای ریز مخصوصی را وارد میکند و پس از گذشت حدود نیم ساعت آنها را برمیدارد.
روش درمان دیگر با طب سنتی استفاده از ماسکهای صورت است. ماسکهایی مانند آبلیمو عسل میتواند در بهبود این جوشهای نقش موثری داشته باشد. البته توصیه میکنیم برای درمان موثر و بهبودی کامل حتماً به متخصص پوست و مو مراجعه کنید.
دکتر نابت تاجمیر ریاحی متخصص پوست و مو در تهران