علی رغم اینکه بروز جوش بعد از لیزر موهای زائد موضوع متداولی است، اما خود لیزر معمولاً باعث بروز آکنه یا جوش نمی شود. این مشکل می تواند به ویژه برای کسانی که پوست حساس یا مستعد آکنه دارند، نگران کننده باشد.
طبق یک مطالعه، واکنش های پوستی آکنه یا جوش مانند تقریباً در ۶ درصد از افراد تحت لیزر موهای زائد گزارش شده است.
جالب توجه است که عواملی مانند سن، نوع لیزر مورد استفاده و نوع پوست فیتزپاتریک نقش مهمی در تعیین احتمال این واکنش ها داشتند.
در این پژوهش، بیماران جوان تر حساس تر به نظر می رسیدند و همچنین نوع لیزر Nd: YAG در مقایسه با الکساندرایت واکنش برانگیز تر بوده است.
علاوه بر این، پوست نوع V دارای بیشترین بروز آکنه بوده و پس از آن انواع II و IV قرار داشتند. با این حال، لازم به ذکر است که این واکنش ها معمولاً خفیف و کوتاه هستند.
عوارض جانبی لیزر موهای زائد
همانطور که در مقاله ی بررسی بیماری های مرتبط با موهای زائد و نحوه درمان آن توضیح دادیم، لیزر با هدف قرار دادن فولیکولهای مو، گرم کردن و آسیب رساندن به آنها عمل می کند تا دیگر نتوانند باعث رشد موهای جدید شوند. با اینکه این فرآیند ایمن و موثر است، می تواند عوارض جانبی موقتی ایجاد کند.
اثرات جانبی لیزر موهای زائد ممکن است شامل قرمزی، تورم، درد، تحریک یا حساسیت خفیف، تغییر رنگ خفیف و عفونت احتمالی باشد. اکثر این موارد خفیف بوده و معمولاً در عرض چند ساعت تا چند روز فروکش می کنند.
لیزر موهای زائد چگونه منجر به جوش می شود؟
بروز جوش بعد از لیزر موهای زائد معمولاً به دلیل گرما و سوزش آن رخ می دهد.
در طول انجام لیزر، گرمای لیزر می تواند پوست را تحریک کند و تولید چربی پوست را افزایش دهد. هنگامی که چربی اضافی با سلول های مرده پوست مخلوط می شود و در منافذ به دام می افتد، این امر می تواند باعث مسدود شدن منافذ و ایجاد جوش شود.
علاوه بر این، رشد بیش از حد باکتریهایی مانند Propionibacterium acnes که باعث ایجاد آکنه می شوند، می تواند توسط گرمای لیزر تحریک شده و منجر به جوش های بیشتر شود.
رهایی از جوش و سایر اثرات جانبی لیزر موهای زائد
لیزر موهای زائد، روشی بی خطر و موثر برای از بین بردن موهای زائد به صورت دائمی است. با این حال، عوارضی جانبی نیز دارد که بایستی به آنها توجه نمود. یکی از مهم ترین مشکلات افراد در این مورد، بروز جوش، آکنه و حساسیت های پوستی بعد از انجام لیزر است. در این مقاله، به بررسی اثرات جانبی لیزر موهای زائد و نحوه ی کنترل آنها خواهیم پرداخت.
کنترل آکنه ناشی از لیزر موهای زائد
برای کنترل آکنه ناشی از لیزر موهای زائد، می بایست پوست خود را تمیز و هیدراته نگه دارید. در ادامه، به معرفی چند دستورالعمل برای کنترل موثر آکنه و جوش بعد از لیزر می پردازیم:
- پوست خود را دو بار در روز با استفاده از یک پاک کننده ملایم و سبک تمیز کنید. از صابون ها و پاک کننده های قوی استفاده نکنید، زیرا می توانند پوست را تحریک و آکنه را تشدید کنند.
- می توانید داروهای آکنه بدون نسخه مانند بنزوئیل پراکسید یا اسید سالیسیلیک مصرف نمایید. این محصولات می توانند با باکتری های مولد آکنه مبارزه کرده و منافذ را باز کنند.
- در مقابل میل به لمس صورت خود در طول روز مقاومت کنید؛ این کار از گسترش باکتری ها و چربی اضافی جلوگیری می کند.
- آن دسته از محصولات مراقبت پوستی و لوازم آرایشی را انتخاب کنید که غیر کومدون زا هستند و مطمئن شوید که منافذتان را مسدود نمی کنند.
- اگر جوش زدن ادامه پیدا کرد یا شدید شد، به پزشک مراجعه کنبد. پزشک می تواند داروهایی قوی تر یا درمان هایی متناسب با نیازهای خاص شما تجویز کند.
- برای از بین بردن قرمزی ناحیه تحت درمان، از کمپرس سرد یا ژل آلوئه ورا استفاده کنید.
- حداقل به مدت یک هفته پس از درمان از لایه برداری ناحیه تحت درمان خودداری کنید، زیرا می تواند منجر به تحریک پوست شود.
- قبل از رفتن به خارج از منزل، از کرم ضد آفتاب با SPF 30 یا بالاتر استفاده کنید تا از پوست خود در برابر اشعه های مضر UV خورشید (که می توانند آکنه را بدتر کنند) محافظت نمایید.
ذکر این نکته ضروری است که رفع آکنه ی بعد از لیزر، به صبر و شکیبایی احتیاج دارد. ممکن است چندین هفته یا حتی چند ماه طول بکشد تا پوست شما کاملاً صاف شود.
در صورتی که با وجود این اقدامات، مشکلات آکنه شما همچنان ادامه دارد یا بدتر می شود بهتر است حتماً با یک پزشک یا اپراتور لیزر خود مشورت کنید.
نکاتی در مورد پیشگیری از جوش ناشی از لیزر موهای زائد
همیشه نمی توان از جوش بعد از لیزر موهای زائد به طور کامل جلوگیری کرد، با این حال برخی از اقدامات پیشگیرانه را می توان برای کاهش احتمال ایجاد جوش ها انجام داد که در ادامه به آنها می پردازیم:
- پزشک باتجربه و معتبر پیدا کنید : مطمئن شوید متخصص لیزری که انتخاب می کنید، شهرت خوب و تجربه زیادی داشته باشد و آموزش و گواهی کاری آنها را نیز بررسی کنید. یک اپراتور ماهر می تواند با استفاده از تکنیک و تنظیمات مناسب و به حداقل رساندن خطر عوارض، از بروز آکنه پیشگیری کند.
- دستورالعمل های مراقبت بعد از درمان را رعایت کنید : به توصیه های متخصص لیزر خود با احتیاط عمل کرده و پایبند باشید. این توصیه ها ممکن است شامل مواردی همچون دوری از نور خورشید، حمام نکردن با آب داغ، استفاده نکردن از محصولات پوستی قوی، پرهیز از تعریق بیش از حد برای مدت معینی بعد از لیزر باشد. با رعایت کردن این دستورالعمل ها، از تحریک و التهاب پوست جلوگیری کرده و در نتیجه خطر ابتلا به آکنه را کاهش می دهید.
- از روش های ملایم رفع موهای زائد استفاده کنید : اگر سابقه آکنه یا پوستی حساس دارید، بهتر است از روش لیزر برای رفع موهای زائد خود استفاده نکنید و روش های ملایمی مانند اصلاح یا استفاده از کرم موبر را انتخاب کنید. این تکنیک ها با احتمال کمتری منجر به بروز جوش های آکنه می شوند، زیرا فولیکول های مو را در معرض گرما یا ضربه قرار نمی دهند.
- بهداشت را رعایت کنید : هم قبل و هم بعد از لیزر موهای زائد، از خود مراقبت کنید. قبل از لیزر، به آرامی نواحی تحت درمان را تمیز کنید تا از شر هرگونه آلودگی یا باکتری که ممکن است روی پوست باشد خلاص شوید. برای جلوگیری از مسدود شدن منافذ پوست و شیوع آکنه، پوست خود را تمیز نگه دارید و از یک برنامه مراقبت پوستی مناسب پیروی کنید. نواحی تحت درمان را با دست های کثیف لمس نکنید، زیرا این کار می تواند باعث گسترش باکتری و ایجاد آکنه شود.
- از قرار گرفتن در معرض نور خورشید اجتناب کنید : قرار گرفتن در معرض نور خورشید بعد از لیزر موهای زائد می تواند خطر بروز آکنه را افزایش دهد. اشعه UV می تواند پوست را اذیت کرده و باعث التهاب و جوش یا آکنه شود. اجتناب از قرار دادن نواحی تحت درمان در معرض نور مستقیم خورشید، به مدت حداقل یک هفته پس از این روش، از اهمیت بسیاری برخوردار است. برای محافظت از پوست در برابر اشعه مخرب UV، همیشه هنگام بیرون رفتن از منزل از کرم های ضد آفتاب با حداقل SPF ۳۰ استفاده کنید.
- از محصولات مراقبت از پوست غیر کومدوژنیک استفاده کنید : از مصرف محصولات مراقبت از پوست سنگین یا چرب که می توانند منافذ پوست را مسدود کرده و جوش های آکنه را تشدید کنند، اجتناب کنید. به دنبال محصول مراقبتی ای باشید که غیر کومدون زا هستند و مخصوص پوست های مستعد آکنه یا حساس طراحی شده اند. این محصولات تمایل کمتری به بستن منافذ و بدتر کردن آکنه دارند.
- پوست خود را مرطوب نگه دارید : حفظ عملکرد سد پوستی و جلوگیری از خشکی و سوزش (که هر دو می توانند منجر به جوش های آکنه شوند) با آبرسانی و مرطوب سازی مناسب امکان پذیر است. برای حفظ رطوبت و سلامت پوست در نواحی تحت درمان، از مرطوب کننده های غیر کومدوژنیک استفاده کنید.
- با پوست خود با ملایمت برخورد کنید : از مالیدن شدید یا لایه برداری نواحی تحت درمان خودداری کنید؛ زیرا انجام این کار می تواند باعث اذیت شدن پوست و ایجاد آکنه شود. به جای مالش محکم نواحی تحت درمان هنگام تمیز کردن یا استفاده از محصولات مراقبت از پوست، از یک حوله نرم استفاده کنید یا اجازه دهید پوست در هوای آزاد خشک شود.
- از گرما و تعریق دوری کنید : گرما و تعریق، به خصوص پس از لیزر موهای زائد، می توانند باعث بروز آکنه شوند. حداقل ۲۴ تا ۴۸ ساعت پس از جلسه لیزر، از حمام، سونای گرم یا اتاق بخار دوری کنید زیرا گرما می تواند پوست را تحریک کرده و جوش های آکنه را تشدید کند. علاوه بر این، چند روز اول بعد از لیزر، ورزش های سنگین یا سایر فعالیت هایی که باعث تعریق بیش از حد شما می شوند را انجام ندهید.
- سبک زندگی سالمی را در پیش بگیرید: حفظ سبک زندگی سالم می تواند به حفظ سلامت پوست و جلوگیری از بروز آکنه کمک کند. رژیم غذایی سالمی مصرف کنید که سرشار از میوه ها، سبزیجات و غلات کامل باشد و از غذاهای فرآوری شده، غذاهای شیرین و محصولات لبنی که همگی با بروز آکنه در برخی افراد همراه هستند، دوری کنید. همچنین خواب کافی داشته باشید، استرس خود را کنترل کنید، از سیگار کشیدن و نوشیدن الکل بیش از حد نیز پرهیز کنید؛ زیرا این فعالیت ها می توانند بر سلامت پوست شما نیز تأثیر بگذارند.
آکنه بعد از لیزر موهای زائد را چگونه می توان درمان کرد؟
درمان آکنه بعد از لیزر موهای زائد می تواند کمی چالش برانگیز باشد، اما اقداماتی برای مدیریت و کاهش علائم آن وجود دارد که چند روش موثر آن عبارتند از:
- تمیز نگه داشتن ناحیه تحت درمان : این کار برای جلوگیری از آکنه بعد از لیزر، امری ضروری است. پوست را با یک پاک کننده ملایم و بدون رایحه دو بار در روز تمیز کنید و از اسکراب های قوی یا ساینده که می توانند پوست را بیشتر تحریک کنند، استفاده نکنید.
- اجتناب از کندن یا فشار دادن جوش ها : کندن یا فشار دادن جوش ها می تواند پوست را بیشتر تحریک کند و ممکن است منجر به زخم نیز بشود. در عوض سعی کنید در برابر وسوسه لمس ناحیه آسیب دیده مقاومت کنید و اجازه دهید خودش بهبود یابد.
- اجتناب از نور مستقیم خورشید : نور مستقیم خورشید می تواند آکنه را تشدید کند و باعث تحریک بیشتر پوست شود. حتماً از تابش مستقیم نور خورشید دوری کرده و در مواقع لزوم از ضد آفتاب استفاده کنید.
- ورزش نکردن : ورزش سنگین باعث تعریق بیش از حد می شود که می تواند باعث تحریک بیشتر ناحیه تحت درمان شده و خطر ابتلا به آکنه یا سایر واکنش های پوستی را افزایش دهد. بنابراین، بهتر است طی ۲۴ تا ۴۸ ساعت اول بعد از لیزر ورزش شدید انجام ندهید.
- رعایت کردن دستورات متخصص پوست : دستورالعمل های پس از درمان متخصص پوست خود را رعایت کنید تا هرگونه خطر یا عوارض جانبی را از بین ببرید. اگر بعد از لیزر موهای زائد دچار آکنه های مداوم یا شدید می شوید، بهتر است با یک متخصص پوست مشورت کنید؛ آنها درمان های مناسبی را طبق نیازهای فردی شما توصیه می کنند.
نتیجه گیری
لازم به ذکر است که دکتر نابت تاجمیر ریاحی متخصص پوست، مو، زیبایی، میتواند بهترین توصیه و گزینه های درمانی برای نوع و وضعیت پوست شما را در اختیارتان قرار دهد. انواع آکنه یا جوش را می توان با مراقبت مناسب از پوست، درمان های موجود و اقدامات پیشگیرانه، به طور موثر مدیریت کرد.
دکتر تاجمیر ریاحی، متخصص پوست و مو