آلوپسی یونیورسالیس، نوع پیشرفته ی بیماری آلوپسی آره اتا می باشد. در این شرایط، فرد از ریزش موی کامل رنج می برد. این بیماری شامل ریزش موی سر، ابروها، صورت و دیگر نقاط بدن می شود. گرچه، با جدیدترین درمان آلوپسی یونیورسالیس بطور صحیح تا حد زیادی می توان این شرایط را اصلاح کرد، اما آیا درمان قطعی آلوپسی آره آتا امکان پذیر است؟
آلوپسی یونیورسالیس چیست؟
مشخصه ی آلوپسی یونیورسالیس، ریزش موی شدید در کل بدن می باشد. این بیماری نوع پیشرفته ی آلوپسی آره اتا می باشد که منجر به ریزش موی شدید در کف سر، ابروها، ریزش سکه ای ریش و دیگر نقاط بدن می شود. شناخت تفاوت این دو بیماری از اهمیت زیادی برخوردار است. در آلوپسی آره اتا، طاسی دسته ای روی کف سر دیده می شود. از سوی دیگر، آلوپسی توتالیس به ریزش موی کلی در کف سر اشاره دارد.
شدیدترین نوع ریزش مو، آلوپسی یونیورسالیس می باشد که در آن موهای تمام بدن کاملاً می ریزند. معمولاً از هر ۴۰۰۰ نفر، ۱ نفر به این شرایط دچار می شود. از میان تمام بیمارانی که از آلوپسی آره اتا رنج می برند. ۲۵-۷ % ممکن است دچار آلوپسی توتالیس یا یونیورسالیس شوند.
علائم آلوپسی یونیورسالیس
- در طول مرحله ی اولیه آلوپسی یونیورسالیس، فرد شروع به ریزش مو در نقاط مختلف بدن می کند.
- در کنار ریزش موی گسترده در کف سر، معمولاً موی ابروها، ریش و دیگر نقاط بدن ریزش پیدا می کند.
- برخی از بیماران نیز از خارش بدن یا کف سر شکایت دارند.
- ریزش موی ناحیه تناسلی نیز از علائم این شرایط می باشد.
- قرمزی پوست سر که منجر به ریزش موی دسته ای می شود، می تواند یکی از علائم آلوپسی یونیورسالیس باشد.
- اختلال تیروئید و درماتیت آتوپیک، اغلب مربوط به این شرایط می شود.
- از آنجا که آلوپسی یونیورسالیس یک بیماری خودایمنی است، علائم آن ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد.
چه علتی باعث بروز آلوپسی یونیورسالیس می شود؟
با اینکه ما نمی توانیم به این سؤال پاسخ دقیقی دهیم، اما فرضیات مختلفی وجود دارد. از آنجا که تصور می شود این بیماری نوعی مشکل خودایمنی است، علل آلوپسی یونیورسالیس مربوط به سیستم ایمنی بدن ما می شوند. طبق این فرضیه، سیستم ایمنی بدن ما با مضر دانستن فولیکول های مو برای بدن، به آنها حمله می کند. علل شایع آلوپسی یونیورسالیس همچنین به اختلالات ژنتیکی مربوط می شوند.
عوامل محیطی و ژن های مرتبط با واکنش ایمنی هر دو می توانند منجر به این شرایط شوند. در حالیکه وراثت می تواند نقش مهمی در بروز این بیماری داشته باشد، عوامل مختلفی مانند ضربه روحی، عفونت، تغییرات بیولوژیکی، استرس، هورمون ها و غیره نیز می توانند موجب بروز این شرایط شوند.
آیا می توان ریزش مو در این بیماری را متوقف کرد؟
آلوپسی یونیورسالیس، شدیدترین نوع ریزش مو می باشد. هیچ درمان دقیقی نمی تواند این شرایط را به طور دائم درمان کند. گرچه، ایمنی درمانی می تواند به ما کمک کند موهای باقی مانده را حفظ کنیم و حتی این اختلال را ترمیم کنیم. سپس، می توان از درمان های رویش مجدد مو برای بازیابی موهای از دست رفته استفاده کرد.
جدیدترین درمان آلوپسی یونیورسالیس
در حال حاضر، هیچ درمان ایده آلی برای این شرایط وجود ندارد. گرچه، به منظور بهبودی طولانی مدت آلوپسی یونیورسالیس، پزشکان معمولاً درمان های مختلف را با هم ترکیب می کنند. برخی از این روش های معروف به این صورت می باشند:
۱.درمان با PRP
این درمان معمولاً زمانی انجام می شود که علائم آلوپسی یونیورسالیس در مراحل اولیه شناسایی می شوند و اکثر اوقات با ایمنی درمانی ترکیب می شود، به طوریکه در زمان شروع رویش موهای جدید، سیستم ایمنی بدن ما به آنها حمله نکند. PRP مخفف پلاسمای غنی از پلاکت می باشد که حاوی پروتئین بالا و عوامل رشد مختلف می باشد.
۲.کاشت مو
کاشت مو در طول مراحل اولیه ی این شرایط انجام می شود. از آنجا که پیوندهای مو از ناحیه اهداکننده ی خود بیمار گرفته می شوند، باید حجم موی کافی روی کف سر وجود داشته باشد. درمان فقط در مراحل اولیه ی این شرایط انجام می شود. فولیکول های مو با روش جراحی از ناحیه اهداکننده برداشته می شوند و دوباره روی نقاط بدون مو پیوند زده می شوند.
۳. ایمنی درمانی
ایمنی درمانی، اولین درمانی ست که فرد برای بیماری آلوپسی یونیورسالیس دریافت می کند. این درمان شامل انواع داروهای خوراکی و موضعی می شود که توسط یک پزشک باتجربه تجویز می شوند. دی فنیل سیکلوپروپنون و اسکواریک اسید دی بوتیل استر برخی از داروهای شناخته شده ای هستند که در ایمنی درمانی استفاده می شوند. این داروها روی سیستم ایمنی بدن ما تأثیر می گذارند و اثرات شرایط خودایمنی را تا حدودی تغییر می دهند. با این که سازمان غذا و دارو هیچ دارویی را برای این نوع درمان آلوپسی یونیورسالیس تأیید نمی کند، اما این داروها میزان موفقیت حدود ۴۰% دارند.
۴. درمان فوتودینامیک
با اینکه این درمان، جدید است، به علت غیرتهاجمی بودن خود، به محبوبیت زیادی دست یافته است. در این نوع درمان، امواج نور فرابنفش، اکسیژن و مواد فتوسنتز کننده ی مختلفی استفاده می شود. زمانی که پوست سر در معرض امواج نور قرار می گیرد، فولیکولهای مو فعال می شوند و جریان خون تنظیم می شود. گرچه، هر نوع پوست سری، به این نوع درمان نتایج مطلوبی ارائه نمی دهد.
۵.داروهای موضعی و خوراکی
استروئیدهای خوراکی و موضعی معمولاً برای درمان فوری این شرایط استفاده می شوند. آلوپسی یونیورسالیس زمانی که یک مشکل وراثتی باشد، معمولاً با استفاده از مهارکننده های JAK درمان می شود. در این درمان، داورهای خاصی برای متوقف کردن فعالیت جانوس کیناز استفاده می شوند. جانوس کیناز گروهی از آنزیم های مرتبط با بیماری های خودایمنی هستند. همچنین از داروهای ضدالتهابی و گشاد کننده ی عروق می توان برای احیاء موها استفاده کرد.
اگر آلوپسی یونیورسالیس درمان نشود، چه اتفاقی می افتد؟
آلوپسی یونیورسالیس، یک بیماری خطرناک نیست. بدترین حالت این است که می تواند به یک مرحله پیش رونده برسد و منجر به ریزش موی کامل شود. از دست دادن موی بدن می تواند به پوست شما بر اثر آفتاب سوختگی آسیب برساند. همچنین ریزش مژه نیز می تواند موجب مقداری حساسیت در چشم ها شود. در شرایط نادر، شما ممکن است بدون وجود موهای بینی دچار مشکلات تنفسی شوید. پیشرفت آلوپسی یونیورسالیس بعد از رسیدن به یک مرحله خاص می تواند متوقف شود و همچنین ممکن است خود به خود قطع شود.
آیا استرس می تواند موجب بروز این بیماری شود؟
همانطور که می دانید، چندین عامل می توانند موجب بروز این شرایط شوند، اما هنوز علت دقیقی شناسایی نشده است. استرس زیاد، تنش و تغییر ناگهانی در محیط می تواند یکی از آنها باشد.
آیا این بیماری یک مشکل وراثتی است؟
آلوپسی یونیورسالیس می تواند بر اثر ژن های مرتبط با ایمنی مختلف ایجاد شود. این بیماری ممکن است نتیجه ی چندین ژن باشد، اما وراثت نیز نقش مهمی در ایجاد آن دارد.
چه کسی در معرض این بیماری قرار دارد؟
به طور کلی، هرکسی می تواند به آلوپسی یونیورسال دچار شود. اگر فردی قبلا به بیماری خودایمنی دچار بوده یا در خانواده خود سابقه ی بیماری های خودایمنی دارد، بیشتر از دیگران مستعد ابتلا به این بیماری می باشد.
دکتر تاجمیر ریاحی، متخصص پوست و مو
