منافذ، سوراخ های کوچکی روی پوست هستند که فولیکول های مو در آن قرار دارند. غدد چربی که چربی محافظ طبیعی بدن (سبوم) را تولید می کنند نیز در این منافذ موجود هستند. اصطلاح “منافذ باز” معمولاً برای نشان دادن منافذ قابل مشاهده ی بزرگ شده روی صورت استفاده می شود.
آیا بستن دائم منافذ باز پوست امکانپذیر است؟
همه ی افراد منافذی در سرتاسر بدن خود دارند. فقط کف دست ها و کف پاها بدون منافذ هستند. پس بستن دائم منافذ باز پوست امکانپذیر نیست، اما میتوان با استفاده از لیزر فرکشنال برای منافذ باز پوست، ظاهر آنها را کوچک کرد تا زیبایی و درخشندگی مجدد به پوست شما باز گردد.
چرا تنها منافذ روی پوست صورت قابل مشاهده هستند؟
هر چه منافذ بزرگتر باشند، بیشتر به چشم می آیند. غدد چربی در قسمت بالاتنه نسبت به بقیه بدن فعالتر هستند؛ از این رو منافذ باز روی صورت، سینه و پشت بدن بیشتر قابل مشاهده اند. این موارد در واقع محل هایی هستند که آکنه، جوش های سرسیاه و سایر مشکلات مربوط به منافذ در آنها دیده می شود.
چرا منافذ در برخی افراد بیشتر از دیگران قابل مشاهده است؟
این امر به ژن هر شخص بستگی دارد. بعضی افراد دارای غدد چربی ای هستند که نسبت به دیگران سبوم بیشتری تولید می کنند (یعنی پوست چرب تری دارند). منافذ نیز برای تطبیق با این تولید سبوم اضافی، بزرگتر هستند. تولید سبوم توسط هورمون ها هدایت می شود و از این رو ما کنترل زیادی روی آن نداریم. مراقبت از پوست یکی از راه هایی است که برای جلوگیری از اثرات منفی سبوم اضافی و منافذ بزرگتر به کار می رود که در ادامه بیشتر به آن می پردازیم.
آیا منافذ با گذشت زمان بزرگتر می شوند؟
بله. با بالا رفتن سن روند نوسازی سلول ها کند شده، پوست شل به نظر می رسد و منافذ بزرگتر می شوند. قرار گرفتن در معرض نور خورشید نیز نقش مهمی در این زمینه ایفا می کند. در نتیجه، می بایست یک برنامه ی مراقبتی پوستی سرشار از آنتی اکسیدان به همراه ضدآفتاب تهیه کرد تا فرایند نوسازی سلول را تسریع کند. لازم به ذکر است که دست زدن به جوش ها یا تخلیه ی جوش های سرسیاه نیز می تواند باعث بزرگ شدن منافذ شود.
آیا می توان منافذ باز پوست را با استفاده از یخ و بخار، باز و بسته نمود؟
خیر این موضوع درست نیست. آب سرد منافذ باز را نمی بندد و بخار نیز باعث باز شدن منافذ نخواهد شد. البته بخار دادن، به کاهش تولید سبوم و ذرات کثیف محبوس در منافذ کمک خواهد کرد. عمل پاکسازی و بخار دادن، ظاهری تمیز به پوست می دهد و منافذ ممکن است کوچکتر به نظر برسند. به طور مشابه، استفاده از یخ نیز می تواند به طور موقت ظاهری منقبض به پوست بدهد اما این اتفاق واکنش پوست به سرما است و به این معنا نیست که یخ منافذ را کوچک می کند.
چگونه می توان منافذ باز پوست را کوچکتر کرد؟
در حقیقت هیچ وقت نمی توان به طور دائمی منافذ را کوچک کرد اما می توان کاری کرد که منافذ باز کوچکتر به نظر رسیده و یا کمتر به چشم بیایند. پاکسازی و لایه برداری منظم پوست به منظور از بین بردن چربی صورت، آرایش، کثیفی و تجمع پوست های مرده بهترین راه برای تمیز نگه داشتن منافذ و عاری بودن آنها از گرفتگی است. در واقع هر چه منافذ تمیزتر باشند، کمتر به چشم می آیند.
افرادی که منافذ باز و بزرگ دارند (مثلاً افراد دارای پوست چرب) ممکن است در روتین پوستی خود از مصرف مرطوب کننده صرف نظر کنند، در صورتی که یک مرطوب کننده ی مناسب غیرکومدون زا، به حفظ سلامت پوست کمک زیادی خواهد کرد. همچنین، می بایست از پاکسازی بیش از اندازه ی پوست صورت اجتناب کرد؛ چرا که این امر می تواند برای بار دیگر پوست را تحریک کرده و باعث تولید بیش از حد سبوم شود.
یک برنامه ی کامل مراقبت از پوست برای منافذ باز بزرگ چگونه است؟
در ادامه ی این مطلب به راهنمای گام به گام مراقبت از پوست برای کنترل منافذ باز خواهیم پرداخت:
۱. پاکسازی روزانه و لایه برداری هر دو هفته با پاک کننده و اسکراب
استفاده از شوینده صورت ملایم و بدون صابون و اسکراب ملایم غیرتحریک کننده جزو اصول اولیه ی مراقبت پوستی است که نباید آنها را فراموش کرد. ترکیبات سرشار از آنتی اکسیدان و یا فرآورده های مبتنی بر مواد غنی از AHA و BHA به باز کردن منافذ و تثبیت فرآیند تجدید سلولی کمک می کنند.
۲. استفاده از تونر
تونر برای جذب چربی، تغذیه و تقویت پوست و به عنوان یک مرحله پاکسازی اضافی، بسیار مناسب است. تونر بایستی عاری از الکل باشد، چرا که باعث خشکی پوست می شود.
۳. استفاده از مرطوب کننده
استفاده از یک مرطوب کننده غیر کومدون زا (غیر جوش زا) با اثر مات، به حفظ تعادل سبوم کمک خواهد کرد.
۴. ضد آفتاب
تحت هیچ شرایطی نباید ضد آفتاب را فراموش کرد. مخصوصاً به این دلیل که با بالا رفتن سن و همچنین قرار گرفتن در معرض نور خورشید، پوست کلاژن خود را از دست می دهد. در نتیجه، پوست دچار افتادگی شده و منافذ نیز بزرگتر به نظر می رسند.
۵. استفاده از ماسک صورت
هفته ای یک بار استفاده از ماسک ساخته شده از خاک رس، تأثیر بسزایی روی پوست دارد. خاک رس چربی اضافی و سایر ناخالصی ها را از پوست جذب می کند. همچنین، اثر سفت کنندگی آنی نیز دارد و کمک می کند تا پوست، کشیده و منافذ کوچکتر به نظر برسند.
۶. اجتناب از محصولاتی که پوست را بیش از اندازه خشک می کنند
خشک شدن بیش از حد پوست باعث تولید چربی بیشتر می شود. حفظ تعادل مهم است، بنابراین بایستی از محصولات بر پایه ی الکل و اسکراب های قوی اجتناب کرد.
۷. استفاده از پرایمر
هنگام آرایش کردن بهتر است قبل از کرم پودر از پرایمر مخصوص پوست چرب استفاده کرد. این کار ظاهری صاف به چهره می دهد.
میکرونیدلینگ چیست و چه فوایدی برای کاهش منافذ پوست دارد؟
میکرونیدلینگ یک فرایند کم تهاجمی است که در آن با استفاده از سوزن های ظریف، پوست را سوراخ می کنند. این کار باعث ایجاد زخم های ریز می شود که تولید کلاژن و الاستین را تحریک کرده و در نهایت می تواند به بهبود ظاهر چین و چروک، خطوط باریک و اسکار کمک کند. علاوه بر مزایای ضد پیری، میکرونیدلینگ می تواند برای بهبود ظاهر منافذ بزرگ شده نیز به کار رود.
میکرونیدلینگ برای کاهش ظاهر منافذ سطح پوست چگونه عمل می کند؟
با سوراخ شدن پوست توسط سوزن ها، جراحت های کنترل شده ای ایجاد می شوند که واکنش ترمیمی بدن را تحریک می کنند. بدن به عنوان بخشی از این پاسخ و برای ترمیم بافت آسیب دیده، فیبرهای کلاژن و الاستین جدیدی تولید می کند. این فرآیند می تواند به سفت شدن منافذ و کوچکتر نشان دادن آنها کمک کند.
عوامل متعددی وجود دارند که بر نحوه عملکرد میکرونیدلینگ برای کاهش اندازه منافذ تأثیر می گذارند. این موارد شامل عمق نفوذ سوزن، تعداد سوزن های استفاده شده و دفعات درمان است. به طور کلی، نفوذ عمیق تر سوزن و استفاده از تعداد سوزن های بیشتر، نتایج بهتری نیز در پی خواهد داشت.
زمانی که منافذ پوست مسدود می شوند، می توانند بزرگتر از آنچه که واقعاً هستند به نظر برسند. باکتری ها نیز از منابع بسیاری می توانند در منافذ به دام بیفتند که منجر به پیامدهای نامطلوبی مانند بروز آکنه می شود. در صورت نادیده گرفتن منافذ مسدودشده، ممکن است جوش های بیشتری بروز پیدا کرده و به طور بالقوه منجر به ایجاد اسکار شود. درمان های اسکار آکنه همواره در دسترس هستند، اما بهتر است از رسیدن به آن نقطه اجتناب کرده و رشد آکنه ها را کنترل نمود.
درمان های لیزری مانند لیزر CO2 فرکشنال تولید کلاژن طبیعی را جوری تقویت می کنند که هیچ محصول دیگری نمی تواند این کار را انجام دهد. تولید کلاژن با بالا رفتن سن کاهش یافته و این امر منجر به بروز علائم پیری و همچنین بزرگ شدن اندازه ی منافذ می شود. با لیزر درمانی، منافذ همیشه سالم به نظر می رسند و بزرگ نمی شوند.
دکتر تاجمیر ریاحی، متخصص پوست و مو
