ملانوما نوعی جدی از سرطان پوست است که در آن سلول های رنگدانه ای (ملانوسیت ها) به صورت کنترل نشده رشد می کنند. در حالی که این یک نوع سرطان پوست خطرناک است، اگر زود تشخیص داده شود، قابل درمان است. پیشگیری و درمان اولیه بسیار مهم است، به خصوص اگر پوست روشن، موهای بلوند و چشمان رنگی دارید. در این مقاله، در مورد انواع ملانوما، علل و روش های تشخیص و درمان آن صحبت می کنیم.
ملانوما چیست؟
ملانوما که به معنای “تومور سیاه” است، خطرناک ترین نوع سرطان پوست است. زیرا به سرعت رشد می کند و توانایی انتشار به هر اندامی را دارد. ملانوم از سلول های پوستی به نام ملانوسیت ها نشات می گیرد. این سلول ها ماده ای به نام ملانین تولید می کنند، رنگدانه تیره ای که به پوست رنگ تیره می دهد. اغلب ملانوم ها سیاه یا قهوه ای هستند، اما برخی از آنها صورتی، قرمز، بنفش یا همرنگ پوست هستند.
حدود ۳۰ درصد ملانوم ها از خال های موجود در پوست شروع می شوند، اما بقیه در پوست بدون خال شروع می شوند. این امر توجه به تغییرات پوست را بسیار مهم می کند زیرا اکثر ملانوم ها به صورت خال شروع نمی شوند. با این حال، تعداد خال های شما ممکن است به پیش بینی خطر ابتلا به ملانوم در پوست شما کمک کند.
این موضوع مهم است که بدانید آیا در گروه پرخطر ابتلا به سرطان پوست ملانوم هستید یا خیر. به دلیل سرعت رشد سریع ملانوم، تاخیر در درمان گاهی اوقات ممکن است به معنای تفاوت بین زندگی و مرگ باشد. داشتن اطلاعات در این باره، می تواند به شما کمک کند تا مراقب تغییرات پوست خود بوده و به دنبال معاینات پزشکی باشید، زیرا ملانوما در صورتی که در مراحل اولیه تشخیص داده شود ۹۹% درصد درمان دارد. تشخیص زودهنگام مهم است زیرا موفقیت درمان به طور مستقیم با عمق رشد سرطانی مرتبط است.
ملانومای درجا
در این حالت تومور به لایه اپی درم پوست محدود می باشد.
ملانومای تهاجمی
تومور به لایه درم پوست نیز انتشار یافته است.
ملانومای متاستازیک
تومور به بافت های دیگر نیز انتشار یافته است.
علت ابتلا به ملانوما یا سرطان پوست
عوامل خطر اصلی ابتلا به رایج ترین نوع ملانوما (ملانومای سطحی) شامل موارد زیر می شوند.
- افزایش سن
- سابقه ابتلا به ملانومای تهاجمی یا درجا
- سابقه ابتلا به بدخیمی های سلول های سنگ فرشی یا بازال پوست
- داشتن خال های گوشتی
- داشتن بیش از ۵ خال گوشتی غیر طبیعی
- سابقه خانوادگی قوی در زمینه ابتلا به ملانوما (ابتلای دو یا بیش از دو نفر از آشنایان درجه یک)
- داشتن پوست سفیدی که به آسانی می سوزد
- ابتلا به بیماری پارکینسون
عوامل گفته شده با ابتلا به انواع نادر ملانوما ارتباطی ندارند.
انواع ملانوما
ملانوما را می توان بر اساس رابطه آن با سن، قرار گیری در معرض نور خورشید و تعداد خال های گوشتی دسته بندی کرد.
ملانومای کودکی (سن کمتر از ۱۰ سال)
- بسیار نادر
- ارتباط غیر متداول با قرار گیری بیش از حد در معرض نور خورشید
- در مقایسه با ملانوما های بزرگسالی بیشتر دچار زخم و خونریزی شده، گره مانند بوده و به رنگ پوست، قرمز یا صورتی می باشد.
- می تواند از یک خال مادرزادی بزرگ (قطر بیش از ۴۰ سانتی متر) منشا گیرد.
ملانوما با علائم زودرس
- در زنان نسبت به مردان شیوع بیشتری دارد
- رایج ترین نوع فرعی آن ملانوما با انتشار سطحی است.
- با وجود تعداد بالای خال های گوشتی ارتباط دارد.
- بیشتر بر روی اندام های انتهایی پایین همانند پا ها دیده می شود.
- مستعد جهش ژنی BRAFV600E است.
- با قرار گیری گاه به گاه در معرض نور خورشید ارتباط دارد.
ملانوما با علائم دیررس
- در مردان نسبت به زنان شیوع بیشتری دارد
- رایج ترین نوع فرعی آن لنتیگو مالینگا است
- اغلب بر روی سر و شانه پدیدار می شود
- اغلب بر روی سر و شانه پدیدار می شود
ملانوما معمولا از سلول های اپیتلیالی همچون پوست و در موارد کمتر غشای مخاطی منشا می گیرد. با این حال در موارد بسیار نادر، ملانوما می تواند در یک بافت داخلی همچون مغز یا پشت چشم رشد کند.
تشخیص ملانوما چگونه انجام می شود؟
ملانوما را می توان به دلیل تظاهرات بالینی یا بررسی تاریخچه تغییر ضایعات آن شناسایی کرد. تظاهرات پوستی در تشخیص ملانومای اولیه و بدون علامت مفید هستند. تشخیص برخی ملانوما ها از نظر بالینی بسیار دشوار است. در هنگام معاینه بیمار ممکن است بافت مشکوک به همراه حاشیه ای ۲ تا ۳ سانتی متری جهت معاینه از نظر آسیب شناسی برداشته شود. با اینکه بهتر است از نمونه برداری ناقص بافت مشکوک اجتناب شود اما ممکن است انجام این کار در برخی ضایعات بزرگ ضروری باشد.
تشخیص ملانوما از نظر آسیب شناسی می تواند بسیار دشوار باشد. از ویژگی های بافت شناسی ملانومای سطحی (درجا) می توان به بروز دانه های پراکنده ملانوسیت های غیر طبیعی در لایه درم پوست اشاره کرد. این سلول ها ممکن است دارای هسته های غیر طبیعی نیز باشند. مشکلات پوستی می توانند منجر به بروز سلول های ملانوما در لایه درم پوست یا لایه های عمیق تری همچون چربی زیر پوستی شوند. امکان دارد برای تایید ابتلا به ملانوما انجام آزمایش ایمونو هیستوشیمی نیاز باشد.
میزان پیشرفت سرطان پوست
سطح بندی ملانوما جهت تعیین انتشار یا عدم انتشار ملانوما از محل اولیه انجام می شود. اغلب متخصصان در زمینه ملانوما برای تعیین سطح ملانوما به سطح بندی مصوب توسط کمیته یکپارچه سرطان در آمریکا رجوع می کنند. این مراحل به طور خلاصه به شرح زیر هستند
سطح | خصوصیات |
سطح صفر | ملانومای درجا |
سطح ۱ | ملانوما با ضخامت کم (کمتر از ۲ میلی متر) |
سطح ۲ | ملانومای ضخیم (بیش از ۲ میلی متر یا بیش از ۱ میلی متر همراه با زخم) |
سطح ۳ | انتشار یافتن ملانوما و درگیری گره های لنفی موضعی |
سطح ۴ | شناسایی متاستاز به اندام های دور |
درمان ملانوما
بسته به پیشرفت این بیماری نوع درمان نیز متفاوت است که در ادامه به آن میپردازیم
سطح صفر
برخی پزشکان استفاده از پماد ایمی کوئیمود (زیکلارا) یا پرتو درمانی را به جای جراحی برای درمان ملانوما در نظر می گیرند. با این حال، همه پزشکان با این روش موافق نیستند. برخی پزشکان برای ملانوما های موجود در نواحی حساس صورت انجام جراحی موس یا حتی در صورت مناسب نبودن جراحی استفاده از پماد ایمی کوئیمود را پیشنهاد می دهند. در این روش نیز همه پزشکان با یکدیگر اتفاق نظر ندارند.
سطح ۱
برخی پزشکان انجام نمونه برداری از گره های لنفی نگهبان (SLNB) را برای جستجوی حضور سرطان در گره های لنفی مجاور پیشنهاد می دهند. این نمونه برداری مخصوصا در هنگامی که سرطان در مرحله دوم سطح ۱ (IB) بوده یا ویژگی های دیگری مبنی بر انتشار سرطان وجود دارند، به بیمار پیشنهاد می شود. بیمار و پزشک باید درباره این گزینه درمانی با یکدیگر گفتگو کنند.
سطح ۲
از آنجایی که ملانوما می تواند به گره های لنفی مجاور انتشار یافته باشد، بسیاری از پزشکان انجام نمونه برداری از گره های لنفی نگهبان را پیشنهاد می دهند. بیمار و پزشک باید درباره این گزینه درمانی با یکدیگر گفتگو کنند. در صورتی که این نمونه برداری انجام شده و هیچ سلول سرطانی در گره های لنفی یافت نشود نیازی به انجام درمان بیشتر نیست.
با این حال، ادامه پایش دقیق این بیماری ضروری است. در صورتی که در نمونه برداری گره های لنفی سلول سرطانی یافت شود، احتمالا برداشت گره های لنفی نیز در آینده انجام خواهد شد. گزینه دیگر می تواند پایش دقیق گره های لنفی به صورت انجام یک سونوگرافی در هر چند ماه باشد.
در صورتی که نمونه برداری یاد شده وجود سلول سرطانی را تشخیص دهد، امکان دارد با هدف کاهش احتمال بازگشت ملانوما انجام درمان های ضمنی (مکمل) به وسیله مهار کننده وارسی ایمنی یا دارو های درمان هدفمند به بیمار پیشنهاد شود. درمان ملانوما با دارو های خاص هنگامی به کار گرفته می شود که ملانوما دارای ژن جهش یافته BRAF باشد. دیگر دارو ها یا واکسن ها نیز می توانند به عنوان بخشی از آزمایش های بالینی به عنوان یک گزینه درمانی در نظر گرفته شوند.
سطح ۳
درمان ملانوما سطح ۳ با جراحی معمولا نیازمند برش وسیع تومور اولیه به همراه برداشت گره های لنفی می باشد. پس از جراحی انجام درمان های ضمنی (مکمل) به وسیله مهار کننده وارسی ایمنی یا دارو های درمان هدفمند می توانند به کاهش احتمال بازگشت ملانوما کمک کنند.
درمان هدفمند با دارو های خاص هنگامی به کار گرفته می شود که ملانوما دارای ژن جهش یافته BRAF باشد. دیگر دارو ها یا واکسن ها نیز می توانند به عنوان بخشی از آزمایش های بالینی به عنوان یک گزینه درمانی در نظر گرفته شوند. گزینه درمانی دیگر، پرتو درمانی جای گره های لنفی برداشته شده مخصوصا در صورت ابتلای تعداد زیادی از آن ها به سرطان می باشد.
سطح ۴
ملانوما های سطح ۴ به گره های لنفی دور یا دیگر نواحی بدن انتشار یافته اند. تومور های پوستی یا گره های لنفی متورم را که سبب بروز علائم می شوند، می توان به وسیله جراحی برداشته یا توسط پرتو درمانی درمان کرد. گاهی اوقات در صورت متاستاز به اندام های داخلی، این اندام ها بسته به موارد زیر برداشته می شوند.
- تعداد اندام های مبتلا
- محل این اندام ها
- احتمال بروز علائم در اندام های مبتلا
برخی متاستاز ها سبب بروز علائم شده اما امکان جراحی آن ها وجود ندارد. این موارد اغلب به وسیله پرتو درمانی، ایمنی درمانی، درمان هدفمند یا شیمی درمانی مداوا می شوند. درمان ملانوما های گسترش یافته در چند سال اخیر تغییر کرده و تحقیقات نشان داده اند که انواع جدید تر ایمنی درمانی و درمان هدفمند می تواند تاثیر بیشتری نسبت به شیمی درمانی داشته باشد.
فاطمه
چهارشنبه ۹ شهریور ۱( 9 ماه پیش)
تعداد بازدید: 66
مشاهده پرسش
